top of page

Mwandishi:

ULY CLINIC

Mhariri:

ULY CLINIC

3 Julai 2025

Mlo bora kwa mtoto wa miezi 10 kwa ukuaji wa kawaida

Mtoto wa miezi 10 anahitaji lishe kamili yenye virutubisho vyote muhimu kwa ukuaji wa mwili, ubongo, na kinga. Makala hii inaeleza ratiba ya mlo wa kila siku kwa kutumia vyakula vya kawaida vinavyopatikana Tanzania.


Malengo ya lishe kwa miezi 10

  • Kusaidia ukuaji wa haraka wa mwili na ubongo

  • Kuimarisha kinga ya mwili dhidi ya magonjwa

  • Kumzoesha kula chakula kikavu zaidi na kujifunza kutafuna

  • Kuzuia utapiamlo au uzito pungufu


Maziwa ya mama

Mtoto aendelee kunyonya angalau mara 3 hadi 5 kwa siku. Maziwa ya mama bado ni chanzo muhimu cha nishati, protini na kinga ya mwili. Maziwa mengine yanayofaa: maziwa ya ng’ombe yaliyochemshwa au maziwa ya unga ya watoto.


Chakula kwa mtoto wa miezi 10 – Sifa Kuu

  • Kiasi kikubwa zaidi ya chakula kuliko miezi ya awali

  • Aina nyingi zaidi za chakula—nafaka, mboga, matunda, protini, mafuta

  • Teksture ya chakula iwe nzito au chemchemi (si maji maji kama zamani)

  • Aanze kuzoea chakula cha familia kilichopondwa vizuri


Vyakula vinavyopendekezwa

Kundi

Mfano wa vyakula

Wanga

Ugali laini, wali, viazi vilivyopondwa, ndizi za kupika

Protini

Mayai, maharage, dengu, samaki wadogo, dagaa waliopondwa

Mafuta bora

Mafuta ya alizeti, nazi, siagi ya karanga (kiasi kidogo)

Matunda

Papai, parachichi, embe, ndizi mbivu

Mboga za majani

Mchicha, kisamvu, majani ya maboga (yapikwe hadi laini)


Ratiba ya mlo wa wiki (Mtoto wa Miezi 10)

Siku

Asubuhi (7–8am)

Saa 10 (10am)

Mchana (1–2pm)

Saa 4 (4pm)

Usiku (7–8pm)

Jumatatu

Uji wa lishe + parachichi

Papai

Wali + dagaa + mboga

Uji mwepesi

Ugali + maharage

Jumanne

Uji wa mtama + karanga

Ndizi mbivu

Ugali + mchicha + samaki

Maziwa kidogo

Viazi + mayai robo

Jumatano

Uji wa mchele + nazi

Embe

Wali + kisamvu + maharage

Parachichi

Ugali + dagaa

Alhamisi

Uji wa lishe + mafuta ya nazi

Papai

Ndizi za kupika + samaki wa kupondwa

Maziwa

Viazi + mboga ya maboga

Ijumaa

Uji wa ulezi + siagi ya karanga

Pawpaw

Ugali + dengu + mboga

Uji mzito

Wali + mayai robo

Jumamosi

Uji wa nafaka mchanganyiko

Ndizi

Wali + dagaa + mchicha

Parachichi

Ugali + mboga ya majani

Jumapili

Uji wa lishe + kijiko cha mafuta

Embe

Ndizi + kisamvu + maharage

Uji mwepesi

Viazi + dagaa

Kumbuka: Chakula kipondwe au kisagwe vizuri kulingana na uwezo wa mtoto kutafuna.

Vidokezo Muhimu kwa Wazazi

  • Mpatie mtoto chakula mara 3 hadi 4 kwa siku, pamoja na vitafunwa (snacks) 1–2

  • Mlishi mtoto mwenyewe kwa kutumia kijiko au mikono safi

  • Hakikisha mtoto anakula chakula cha familia kilichoboreshwa kwa mahitaji yake

  • Kila chakula kiandaliwe kwa usafi na kilainishwe kama inavyostahili


Tahadhari

  • Usiongeze chumvi au viungo kwenye chakula cha mtoto

  • Epuka asali hadi mtoto atimize miezi 12

  • Angalia kama mtoto ana mzio kwa chakula kipya


Hitimisho

Lishe bora kwa mtoto wa miezi 10 ni msingi wa afya njema, kinga thabiti na maendeleo ya akili. Kwa kutumia vyakula vya kawaida majumbani kama wali, uji, samaki na matunda, unaweza kumpa mtoto wako mwanzo bora wa maisha.

Elimu inayotolewa hapa ni kwa ajili ya ushauri tu na hivyo ULY CLINIC inakushauri siku zote uwasiliane na daktari wako kabla ya kuchukua hatua yoyote ile kiafya baada ya kusoma makala hii.

Kwa ushauri zaidi na tiba, wasiliana na daktari wa ULY CLINIC kupitia mawasiliano yetu

Imeboreshwa,

3 Julai 2025, 09:25:49

Rejea za mada hii:

  1. WHO. Infant and Young Child Feeding: Model Chapter for Textbooks. Geneva: WHO; 2009.

  2. TFNC. Lishe kwa Watoto Wadogo: Mwongozo kwa Wazazi na Walezi. Dar es Salaam: TFNC; 2018.

  3. Ministry of Health, Tanzania. National Guidelines on Infant and Young Child Feeding. 2nd ed. 2019.

  4. PAHO, WHO. Guiding Principles for Complementary Feeding. Washington, DC; 2003.

  5. Dewey KG, Adu-Afarwuah S. Matern Child Nutr. 2008;4(Suppl 1):24–85.

  6. UNICEF. Programming Guide: Infant and Young Child Feeding. New York: 2011.

  7. USAID Advancing Nutrition. Essential Nutrition Actions Framework. Washington, DC: 2021.

  8. WHO Multicentre Growth Reference Study Group. WHO Child Growth Standards. Geneva: WHO; 2006.

bottom of page