Mwandishi:
Mhariri:
ULY CLINIC
5 Mei 2020, 17:33:32

Jicho jekundu
Jicho jekundu (au macho mekundu) ni hali ambayo sehemu ya jicho iliyo na rangi nyeupe, inayojulikana kama konjunktiva, huwa na wekundu usio wa kawaida. Rangi hii hutokea kwa sababu ya kutanuka kwa mishipa midogo ya damu iliyo katika konjunktiva kutokana na maambukizi, mizio, au sababu nyingine za kimazingira. Wekundu unaweza kuathiri jicho moja au yote mawili na mara nyingine huambatana na maumivu au hali nyingine mbaya zaidi zinazohitaji huduma ya haraka ya daktari wa macho.
Visababishi vya jicho jekundu
Sababu zinaweza kugawanywa katika makundi mawili: sababu za kitabibu (ugonjwa) na sababu za kimazingira.
A. Sababu za kitabibu (Magonjwa na maambukizi)
Michomokinga kwenye konjaktiva) – Hutokana na maambukizi ya konjunktiva yanayosababisha wekundu, machozi mengi, na usaha. Huwa ya bakteria, virusi, au mzio.
Trakoma – Maambukizi sugu ya bakteria yanayoweza kuathiri uwezo wa kuona, mara nyingi huonekana katika jamii zisizo na huduma bora za afya ya macho.
Jeraha kwenye konea – Kichubuko au mkwaruzo kwenye sehemu ya mbele ya jicho (konea) huweza kusababisha wekundu, maumivu na kupungua kwa kuona.
Yuveitisi (Uveitis) – Kuvimba kwa sehemu ya kati ya jicho, huambatana na maumivu makali, kuona kwa ukungu, na unyeti wa mwanga.
Glaukoma ya ghafla – Hali hatarishi inayosababisha kuongezeka kwa presha ndani ya jicho, huambatana na maumivu makali ya jicho, kichwa, kichefuchefu na kupoteza kuona.
Michomokinga kwenye sklera– Kuvimba kwa tishu za jicho (sklera); michomokinga kwenye sklera kali huambatana na maumivu makali.
Pterigiamu – Uvimbe unaoanzia konjunktiva kuelekea kwenye konea, huweza kuathiri kuona iwapo utapanuka sana.
Mzio – Watu wengi hupata macho mekundu, yanayowasha, na kutoa machozi kutokana na mzio wa vumbi, poleni au kemikali.
B. Sababu za kimazingira
Vumbi
Moshi
Hewa kavu
Uchafuzi wa hewa
Mwanga mkali wa jua
Ukaaji muda mrefu kwenye kompyuta bila kulaza macho
Kukosa usingizi
Mgandamizo kwenye macho
Matumizi ya pombe kupita kiasi
Dalili za jicho jekundu
Dalili hutegemea kisababishi, lakini za kawaida ni:
Wekundu wa jicho moja au yote
Macho kutoa machozi au usaha
Kuwashwa au kuhisi kama kuna mchanga
Maumivu ya jicho au kichwa
Macho kuwa kavu kupita kiasi
Kupungua kwa uwezo wa kuona au kuona kwa ukungu
Maumivu yanayoelekea kwenye uso au kichwani (kama Yuvea na sainaz)
Vipimo na uchunguzi
Kwa wagonjwa wenye jicho jekundu, daktari atafanya au kupendekeza:
Uchunguzi wa macho kwa kutumia tochi
Kupima uwezo wa kuona
Kupima presha ya ndani ya jicho – kutambua glaukoma
Kupima machozi au usaha maabara – kwa ajili ya kuangalia vimelea
Kupima mwitikio wa mwanga
Kupima uwepo wa mizio au historia ya mzio
Matibabu ya jicho jekundu
Matibabu hutegemea chanzo cha tatizo:
Dawa
Antibayotiki (matone ya macho au tembe) kwa maambukizi ya bakteria.
Antihistamini au Steroid ya macho kwa mzio sugu.
Dawa za kupunguza presha ya macho kwa wagonjwa wa glaukoma.
Steroids ya macho kwa uvimbe wa ndani (kama michomokinga kwenye yuvea) – kwa tahadhari na uangalizi wa daktari.
Matibabu ya nyumbani
Safisha jicho kwa maji safi ya uvuguvugu na kitambaa kisafi.
Epuka kugusa au kukuna jicho kwa mikono michafu.
Weka kitambaa baridi juu ya jicho kwa dakika chache mara kadhaa kwa siku kwa ajili ya mzio au wekundu.
Pumzisha macho (epuka skrini kwa muda mrefu).
Tumia vifuniko vya macho wakati wa kulala kama kuna jeraha.
Kunywa maji ya kutosha kuzuia kukauka kwa macho.
Wakati wa kumwona daktari mara moja?
Muone daktari wa macho haraka endapo:
Jicho jekundu linaambatana na maumivu makali
Kuona kwa ukungu au kupoteza kuona ghafla
Kuongezeka kwa presha ya jicho (kizunguzungu au kichefuchefu pia vinaweza kutokea)
Kuna uwepo wa usaha au uchafu mwingi
Historia ya kuumia kwa jicho au ajali
Macho yanakuwa na unyeti mkubwa kwa mwanga
Unatumia lenzi zinazowekwa machoni – kuna hatari kubwa ya maambukizi hatarishi
Tahadhari na kinga
Epuka kutumia dawa za macho bila ushauri wa daktari.
Safisha mikono mara kwa mara kabla ya kugusa macho.
Vaa miwani ya jua unapokuwa mazingira ya mwanga mkali au vumbi.
Usishiriki taulo au vifaa vya macho na watu wengine.
Pata usingizi wa kutosha.
Epuka kutumia vipodozi kwenye macho vilivyovimba au vyekundu.
Hitimisho
Jicho jekundu ni dalili ya kawaida lakini inaweza kuwa ya hatari sana ikiwa chanzo chake hakitatibiwa ipasavyo. Ni muhimu kutambua dalili zinazoashiria hali mbaya zaidi na kuchukua hatua mapema. Usitumie tiba za kienyeji bila ushauri wa kitaalamu. Afya ya macho ni msingi wa ubora wa maisha.
ULY CLINIC inakushauri siku zote uwasiliane na daktari wako kwa ushauri na tiba zaidi kabla ya kuchukua hatua yoyote ile ya kiafya baada ya kusoma makala hii.
Wasiliana na daktari wa ulyclinic kwa ushauri zaidi na tiba kwa kutumia namba za simu au kubonyeza link ya Pata Tiba chini ya tovuti hii
Imeboreshwa,
4 Juni 2025, 05:40:25
Soma dalili zingine Zaidi kwa kubonyeza herufi ya mwanzo hapa chini
[A] [B] [C] [D] [E] [F] [G] [H] [I] [J] [K] [L] [M] [N] [O] [P] [Q] [R] [S] [T] [U] [V] [W] [X] [Y] [Z] [Z] [#]
Rejea za mada
1. Azari AA, Barney NP. Conjunctivitis: A systematic review of diagnosis and treatment. JAMA. 2013;310(16):1721–9.
2. Sheikh A, Hurwitz B. Topical antibiotics for acute bacterial conjunctivitis: Cochrane systematic review and meta-analysis update. Br J Gen Pract. 2005;55(521):962–4.
3. Kanski JJ, Bowling B. Clinical Ophthalmology: A Systematic Approach. 8th ed. London: Elsevier; 2016.
4. American Academy of Ophthalmology. Basic and Clinical Science Course (BCSC): External Disease and Cornea. San Francisco: AAO; 2022.
5. Azari AA. Viral conjunctivitis: A review of the clinical manifestations and management. Clin Ophthalmol. 2020;14: 385–92.
6. Adebajo AO, Hazleman BL. Episcleritis and scleritis. In: Duane’s Ophthalmology. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2020.
7. World Health Organization (WHO). Guidelines for the management of trachoma. Geneva: WHO; 2022.
8. American Optometric Association. Care of the Patient with Conjunctivitis. AOA Clinical Guidelines; 2019.
9. Leonard R. Management of allergic conjunctivitis. Aust Prescr. 2002;25(3):68–71.
10. Yanoff M, Duker JS. Ophthalmology. 5th ed. London: Elsevier; 2019.
11.All About Vision.https://www.allaboutvision.com/conditions/red-eyes.htm Imechukuliwa 5/5/2020
12. Red Eyes Causes. MayoClinic. https://www.mayoclinic.org/symptoms/red-eye/basics/causes/sym-20050748 . Imechukuliwa 5/5/2020
13.Red Eyes HealthLine. https://www.healthline.com/health/eye-redness. Imechukuliwa 5/5/2020
14.WebMd.Red Eyes. https://www.webmd.com/eye-health/why-eyes-red#1. Imechukuliwa 5/5/2020