Kitanzi cha Levonorgestrel (Mirena)

Mirena ni kifaa cha kuzuia mimba cha muda mrefu kinachowekwa ndani ya mji wa mimba (Intrauterine Device – IUD). Kina homoni ya levonorgestrel, aina ya progestin, ambayo hutoa homoni polepole kwa miaka 3–8 kutegemea toleo. Kifaa hiki hutoa njia ya kuaminika, salama na ya muda mrefu ya kupanga uzazi.

Jinsi Levonorgestrel IUD inavyofanya kazi:

• Huzalisha ute mzito kwenye mlango wa kizazi ili kuzuia mbegu kupenya

• Huzuia utengenezwaji wa yai au ovulation kwa baadhi ya wanawake

• Hubadilisha mazingira ya mji wa mimba na kuzuia upandikizaji wa yai lililorutubishwa

• Hupunguza unene wa ukuta wa mfuko wa mimba (endometrium)

Rangi na Fomu ya Levonorgestrel IUD

Mirena ni kifaa kidogo chenye umbo la T, chenye urefu wa takriban 32 mm. Kimeundwa kwa plastiki laini na kina tanki linalotoa homoni kidogo kidogo kwa muda mrefu. Huambatana na nyuzi ndogo zinazobaki ukeni kwa ajili ya kufuatilia uwepo wake au kuondolewa.

Ufanisi wa Levonorgestrel IUD

• Ufanisi wa juu sana (>99%) katika kuzuia mimba

• Hutoa kinga dhidi ya mimba kwa miaka 5 hadi 8 kulingana na toleo

• Uwezo wa kupata mimba hurudi haraka baada ya kuondolewa

Majina ya kibiashara

• Mirena

• Kyleena

• Liletta

• Skyla

Matumizi ya Levonorgestrel IUD

• Njia ya kuaminika ya kupanga uzazi ya muda mrefu

• Hutumika pia kutibu hedhi nzito (menorrhagia)

• Kupunguza maumivu wakati wa hedhi (dysmenorrhea)

• Sehemu ya tiba kwa hali kama endometriosis au hyperplasia ya endometrium

Dawa au hali zinazoathiri kitanzi cha Levonorgestrel

• Rifampicin na baadhi ya dawa za kifafa huweza kupunguza ufanisi

• Magonjwa sugu ya ini huweza kuzuia matumizi

• Dawa za kudhoofisha kinga ya mwili (immunosuppressants) zinahitaji uangalizi

Watu wasiopaswa kutumia kitnzi chaLevonorgestrel

• Wenye maambukizi ya mfumo wa uzazi ya sasa

• Wenye saratani ya matiti au ya homoni

• Wenye utokaji damu usioeleweka

• Wenye mimba au historia ya mimba ya nje ya mfuko wa mimba (ectopic pregnancy)

Tahadhari kwa watumiaji

• Kuwekwa na mtaalamu wa afya aliyehitimu

• Huenda ikatoka kwa nadra (expulsion)

• Inaweza kuingia ndani sana na kuwa vigumu kuiondoa (perforation)

• Haizuii maambukizi ya zinaa kama VVU

Matumizi kwa wanawake wajawazito na wanaonyonyesha

• Haipaswi kutumika wakati wa ujauzito

• Salama kwa wanawake wanaonyonyesha, kwani kiwango cha homoni kinachoingia kwenye maziwa ni kidogo sana

Madhara ya kitanzi cha Levonorgestrel

Baadhi ya madhara ya kawaida ni:

• Mabadiliko ya hedhi: hedhi kuwa nyepesi, isiyokuwepo, au kuvurugika

• Maumivu ya tumbo au mgongo

• Maumivu wakati wa kuweka au kuondoa

• Maambukizi ya awali ya uke au kizazi

Madhara makubwa na nadra ni:

• Kupasuka kwa ukuta wa mfuko wa mimba (uterine perforation)

• Kifaa kutoka bila kujua (expulsion)

• Mimba ya nje ya mji wa mimba (ectopic pregnancy)

Ikiwa unataka kuondoa kitanzi cha Mirena

• Uondolewaji hufanywa na mtaalamu kwa kuvuta nyuzi kwa utaratibu

• Mimba inaweza kutokea mara moja baada ya kuondoa kifaa

• Ikiwa haitajiwi tena, njia nyingine ya uzazi wa mpango inapaswa kuanzishwa mara moja