Mwandishi:
Mhariri:
Imeboreshwa:
Dr.Sospeter Mangwella, MD
ULY CLINIC
4 Agosti 2025, 12:45:35
Azuma inatibu gono?
Jibu la kifupi ni HAPANA
Maelezo ya ziada
Gonorrhea, maarufu kama gono, ni mojawapo ya magonjwa ya zinaa yanayosababishwa na bakteria aitwaye Neisseria gonorrhoeae. Hushambulia njia ya mkojo, sehemu za siri, koo, na hata jicho. Licha ya kuwa na tiba, changamoto kubwa kwa sasa ni usugu wa dawa, hali inayofanya tiba kuwa ngumu zaidi na kuongeza hatari ya madhara ya muda mrefu.
Je, usugu wa dawa unamaanisha nini?
Usugu wa dawa hutokea pale ambapo bakteria wa gono wanabadilika na kuweza kuishi hata baada ya kutumia dawa ambazo awali ziliwaua. Hii husababisha matibabu kushindwa kufanya kazi na ugonjwa kuendelea kuenea.
Dawa gani zilipoteza ufanisi wake?
Miongo ya nyuma, dawa kama:
Penicillin
Tetracycline
Ciprofloxacin
Azithromycin (Azuma)
…zilikuwa zikitumika kwa mafanikio kutibu gono. Hata hivyo, vimelea vya gono vimekuwa sugu kwa dawa hizi nyingi, na sasa hazipendekezwi tena kwa matumizi ya kawaida.
Tiba sahihi kwa gono kwa sasa (2024/2025):
Chaguo la kwanza la matibabu ni Ceftriaxone kwa sindano moja (IM) (kama huna mzio na dawa hii)
Ikiwa kuna uwezekano wa maambukizi ya Chlamydia, mara nyingi daktari huongeza Doxycycline kwa ufanisi zaidi (kama huna mzio na dawa hii)
Hivyo Azithromycin (Azuma) haipendekezwi tena kama tiba ya gono kutokana na kiwango kikubwa cha usugu. Kumbuka dozi sahihi ya kukutibu utaandikiwa na daktatri wako.
Dalili za gono
Kwa wanaume:
Maumivu wakati wa kukojoa
Kutokwa usaha sehemu ya uume
Kuvimba korodani
Kwa wanawake:
Kutokwa uchafu wa rangi isiyo ya kawaida ukeni
Maumivu ya tumbo la chini
Maumivu wakati wa kukojoa au kufanya tendo la ndoa
Watu wengi hawana dalili kabisa – na ndio maana vipimo vya kawaida ni muhimu kwa walio hatarini.
Madhara ya gono isipotibiwa vizuri
Ugumba (kwa wanawake na wanaume)
Maambukizi ya nyonga (Pelvic Inflammatory Disease)
Maumivu ya mara kwa mara ya nyonga
Maambukizi ya damu (sepsis)
Maambukizi ya macho (kwa watoto wachanga)
Namna ya Kujikinga na Gono
Tumia kondomu kwa kila tendo la ndoa
Kuwa mwaminifu kwa mpenzi mmoja aliye salama
Fanya vipimo vya mara kwa mara ikiwa una wapenzi wengi
Epuka kufanya ngono na mtu mwenye dalili za maambukizi
Tibu mapema wewe na mwenza wako mnapogundulika na maambukizi
Hitimisho
Gono bado ni ugonjwa unaotibika lakini unahitaji tiba sahihi na kwa wakati. Matumizi mabaya ya dawa kama Azithromycin (Azuma) yamesababisha usugu mkubwa, hivyo usitumie dawa yoyote bila ushauri wa kitaalamu.
Maswali yaliyoulizwa sana na majibu yake
1. Azuma inatibu gono?
Ndio. Azithromycin inaweza kutibu gonorrhea ikiwa maambukizi yamesababishwa na Neisseria gonorrhoeae, sio dalili kama usaha bila kipimo.
2. Ni dawa gani za kutibu gono?
Mbali na Azithromycin, pia hutumika dawa kama Ceftriaxone, Cefixime, Cefotaxime, Gentamicin, na nyinginezo—kufuatana na vipimo na maamuzi ya daktari.
3. Kwanini nimetumia Azuma na sijapona dalili za gono?
Kwa sababu matatizo kama kutokwa na usaha yanaweza kusababishwa na maambukizi mengine ya zinaa (kama chlamydia, trikomoniasis) au matatizo yasiyo ya bakteria—hivyo dawa moja haimaanishi mafanikio ya tiba.
4. Natokwa usaha sehemu za siri, nimetumia Azuma, sijapona—ni kwanini?
Dalili zinaweza kusababishwa na vimelea vingine visivyotibiwa na Azithromycin. Kuhakikisha, lazima ufanywe vipimo (culture & sensitivity) ili kubaini vimelea yanayohusika.
5. Kutokwa usaha sehemu za siri husababishwa na nini zaidi ya gono?
Visababishi vinaweza kuwa klamidia, trikomoniasis, au bakteria kama Haemophilus ducreyi (chankroid), vitamin, au matatizo mengine ya mfumo wa afya.
6. Je, matibabu ya gono ni dawa moja tu kama Azuma?
Hapana. Matibabu ya kisasa yanahusisha mchanganyiko wa dawa kadhaa pamoja na vipimo ili kuhakikisha mnyororo wa maambukizi unavunjika, na kuzuia kuenea kwa maradhi.
7. Mganga wa daktari anatolea nini ushauri?
Daktari atashauri:
Kupima ili kujua chanzo cha maambukizi.
Tiba inayofaa—hajapewa dawa bila vipimo.
Mpenzi wako pia anatibika ili kuhakikishal mnyororo haubaki
8. Je, ni hatari kutumia Azithromycin bila vipimo?
Ndiyo. Unaweza kutumia isivyofaa, kusababisha usugu wa bakteria au kutopata tiba sahihi kwa tatizo lililo tofauti.
9. Je, Azuma inaweza kutibu Chlamydia pia?
Ndiyo. Azithromycin hutumika kwa dozi moja kubwa kutibu Chlamydia, ambayo pia huambatana na gono mara nyingi.
10. Je, ni lazima mwenza wangu atibiwe hata kama hana dalili?
Ndiyo. Mwenza anatakiwa atibiwe pia hata kama hana dalili, ili kuzuia kuambukizana tena baada ya matibabu.
11. Gono linaweza kurudi tena baada ya matibabu?
Ndiyo, linaweza kurudi endapo mwenza hajatibiwa au kama maambukizi mapya yanatokea.
12. Je, Azuma husababisha madhara yoyote?
Madhara yanayoweza kutokea ni pamoja na kichefuchefu, kuharisha, maumivu ya tumbo, au mzio kwa baadhi ya watu.
13. Baada ya kutumia Azuma, ni lini ni salama kushiriki tendo la ndoa?
Subiri angalau siku 7 baada ya kumaliza dawa, na hakikisha mpenzi pia ametibiwa.
14. Je, gono likiachwa bila kutibiwa linaweza kuleta madhara gani?
Ndiyo. Linaweza kusababisha ugumba, maambukizi ya nyonga (PID), matatizo ya mfumo wa uzazi, au kuathiri macho na viungo vingine.
15. Azuma inaweza kutumiwa na wanawake wajawazito wenye gono?
Ndiyo, lakini ni lazima itolewe chini ya uangalizi wa daktari. Kuna dawa salama zaidi kutegemea hali ya ujauzito.
16. Je, kuna dawa mbadala kwa watu wenye mzio wa Azithromycin?
Ndiyo, zipo kama Doxycycline au Ceftriaxone, lakini chaguo hufanywa na daktari kulingana na aina ya mzio.
17. Azuma inaweza kutumika kwa watoto wenye gono?
Ndiyo, lakini dozi huhesabiwa kwa uzito na umri wa mtoto na hutolewa tu kwa maagizo maalum ya kitabibu.
Rejea za mada hii
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Sexually Transmitted Infections Treatment Guidelines, 2021. MMWR Recomm Rep. 2021;70(4):1–187.
World Health Organization. WHO Guidelines for the Treatment of Neisseria gonorrhoeae. 2016.
Unemo M, Shafer WM. Antimicrobial resistance in Neisseria gonorrhoeae in the 21st century: past, evolution, and future. Clin Microbiol Rev. 2014;27(3):587–613.
Eyre DW, et al. Gonorrhoea treatment failure caused by a Neisseria gonorrhoeae strain with combined ceftriaxone and high-level azithromycin resistance. Lancet Infect Dis. 2019;19(5):e169–70.
ULY CLINIC inakushauri uwasiliane na daktari wako kwa ushauri na tiba kabla ya kuchukua hatua yoyote ile baada ya kusoma majibu haya.
Kupata ushauri zaidi au tiba kutoka kwa daktari wa ULY CLINIC bofya hapa au tumia linki ya Pata tiba