Chanjo ya rota na homa kwa mtoto

Je, chanjo ya rota kwa mtoto wa miezi sita husababisha homa?

Ndiyo, inaweza kusababisha homa, na hii ni jambo la kawaida na la kawaida kabisa baada ya chanjo.

Kwanini homa hutokea baada ya chanjo ya rota?

Chanjo ya rota, kama chanjo nyingine nyingi, hutayarisha mfumo wa kinga wa mtoto kujiandaa kupambana na virusi wa rota ambao husababisha kuharisha. Chanjo huingia mwilini ikiwamo viunda vidogo vya vijidudu (antijen) ambavyo havisababishi ugonjwa halisi, bali huamsha mfumo wa kinga kutoa kinga dhidi ya maambukizi halisi.

Katika mchakato huu, mwitikio wa kinga unaweza kusababisha dalili za mwitikio kama homa, kuumwa kidogo sehemu ya kuchomwa chanjo, au uchovu. Hii ni dalili kwamba mfumo wa kinga unafanya kazi na chanjo inamfanya mwili kujiandaa vizuri kupambana na ugonjwa halisi.

Homa hutokea baada ya muda gani?

Mara nyingi homa inaweza kuanza kuonekana ndani ya siku 1 hadi 7 baada ya mtoto kuchomwa chanjo ya rota. Homa hii huwa ni ya muda mfupi na mara nyingi huisha ndani ya siku chache bila matatizo makubwa.

Homa hii ni hatari?

Kwa kawaida, homa baada ya chanjo si hatari na haimaanishi mtoto ameugua ugonjwa wa rota. Ni mwitikio wa kawaida wa kinga wa mwili. Hata hivyo, kama homa inakuwa kali, inadumu kwa siku nyingi, au mtoto ana dalili nyingine kama kukosa hamu ya kunywa maji, kutapika sana, au kuonekana amelegea, wazazi wanashauriwa kumpeleka mtoto kwa daktari kwa uchunguzi zaidi.

Nini unapaswa kufanya mtoto anapopata homa baada ya chanjo?

• Hakikisha mtoto anakunywa maji ya kutosha ili kuzuia matatizo ya upungufu wa maji mwilini (kama vile maji, maziwa au mchanganyiko wa maji na chumvi).

• Kama mtoto bado ananyonya, hakikisha ananyonya mara kwa mara kwa kiasi cha kutosha.

• Dawa za kupunguza homa kama paracetamol zinaweza kutolewa kama homa inakuwa kali au mtoto ana maumivu, lakini ni vyema kushauriana na daktari kabla ya kutoa dawa yoyote.

• Fuata dalili za mtoto na umpeleke hospitalini au kwa kliniki haraka kama homa inaendelea kupanda, mtoto anakuwa mlegevu, au ana dalili za upungufu wa maji mwilini kama mate ya mdomo kukauka, machungu, au kupooza.

Hitimisho

Homa ni sehemu ya kawaida ya mwitikio wa kinga baada ya chanjo na ni ishara kwamba chanjo inafanya kazi kuimarisha kinga ya mtoto. Usihofu sana, bali hakikisha mtoto anapata huduma nzuri na usaidizi wa matibabu ikiwa dalili zitazidi.

Rejea za mada hii

1. Zimmermann P, Curtis N. Why is COVID-19 less severe in children? A review of the proposed mechanisms underlying the age-related difference in severity of SARS-CoV-2 infections. Arch Dis Child. 2020 Nov;105(11):1154-1159. doi:10.1136/archdischild-2020-320338. PMID:32711459; PMCID:PMC7534209.(Inaelezea mwitikio wa kinga katika watoto na sababu za dalili kama homa baada ya chanjo)

2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Rotavirus Vaccine Safety. [Internet]. 2023 [cited 2025 Jun 17]. Available from: https://www.cdc.gov/vaccinesafety/vaccines/rotavirus-vaccine.html(Chanjo ya rota na dalili za homa kwa watoto)

3. Jackson LA, Anderson EJ, Rouphael NG, et al. An mRNA Vaccine against SARS-CoV-2 — Preliminary Report. N Engl J Med. 2020;383(20):1920-1931. doi:10.1056/NEJMoa2022483.(Inatoa data kuhusu mwitikio wa homa baada ya chanjo za kisasa, kuelezea msisitizo wa homa kama sehemu ya mwitikio wa kinga)

4. World Health Organization. Global Advisory Committee on Vaccine Safety, 23–24 February 2023. Weekly Epidemiological Record. 2023;98(10):97-104. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/who-wer9810(Ripoti za hivi karibuni za WHO kuhusu usalama wa chanjo, zikiangazia dalili kama homa)

5. Hviid A, Hansen JV, Frisch M, Melbye M. Measles, Mumps, Rubella Vaccination and Autism: A Nationwide Cohort Study. Ann Intern Med. 2019 Aug 20;171(4):261-269. doi:10.7326/M18-2101.(Uchunguzi wa kinga na athari za chanjo; mwitikio wa homa ni dalili ya kawaida isiyo hatari)