Mwandishi:

Mhariri:

Imeboreshwa:

ULY CLINIC

27 Julai 2025, 13:55:23

Damu au kinyama mimba ya mwezi mmoja ikiharibika (1).jpg

Rangi ya kinyesi cha kawaida kwa mtoto

Rangi ya kinyesi cha mtoto hubadilika kulingana na umri, lishe, na hali ya afya ya mtoto. Wazazi wengi hupata wasiwasi wanapoona mabadiliko ya rangi ya kinyesi bila kuelewa iwapo ni ya kawaida au la. Makala hii inaelezea kwa kina rangi za kawaida na zisizo za kawaida za kinyesi cha mtoto, maana yake kiafya, na lini unapaswa kumwona daktari.

Rangi za kawaida za kinyesi kwa mtoto

1. Rangi Nyeusi au Kijani Iliyokolea (Mekoniamu)

Umri: Saa 24–48 za mwanzo baada ya kuzaliwa
Maelezo: Hiki ni kinyesi cha kwanza cha mtoto kilichojaa mabaki kutoka tumboni mwa mama kabla hajazaliwa. Huwa na rangi nyeusi ya lami au kijani iliyokolea na haina harufu.
Ni ya kawaida? Ndiyo, huisha baada ya siku 1–2 mtoto anapoanza kunyonya vizuri.

2. Rangi ya Njano inayoelekea Kijani

Umri: Siku chache baada ya kuzaliwa
Maelezo: Kinyesi huanza kuwa laini zaidi na chenye harufu kidogo. Rangi hii huashiria mtoto ameanza kunyonya vizuri.
Ni ya kawaida? Ndiyo.

3. Rangi ya Njano ya dhahabu

Umri: Wiki za mwanzo hadi miezi 6
Maelezo: Kwa watoto wanaonyonya maziwa ya mama pekee, kinyesi huwa chepesi, cha njano kama ya haradali, na hutoa harufu ya maziwa yaliyoganda.
Ni ya kawaida? Ndiyo, ni kinyesi cha kawaida kabisa kwa watoto wa maziwa ya mama.

4. Kahawia nyepesi, Njano au Kijani

Umri: Miezi ya mwanzo kwa watoto wa maziwa ya kopo
Maelezo: Maziwa ya kopo hubadili rangi ya kinyesi kuwa kahawia, njano ya udongo, au kijani hafifu. Kinyesi huwa kigumu zaidi ukilinganisha na watoto wa maziwa ya mama.
Ni ya kawaida? Ndiyo.

5. Rangi mbalimbali baada ya kuanzisha vyakula (Baada ya miezi 6)

Maelezo: Baada ya mtoto kuanza kula vyakula vya kawaida kama matunda, mboga, na uji, rangi ya kinyesi hubadilika kulingana na kile alichokula.
Mfano:
- Karoti – kinyesi cha rangi ya machungwa
- Spinachi – kijani kibichi
- Beetroot – rangi nyekundu
Ni ya kawaida? Ndiyo, alimradi rangi hiyo ifanane na chakula alichokula na mtoto awe na afya nzuri.

Rangi za kinyesi kisicho kawaida (Dalili za tahadhari)

Mara moja wasiliana na daktari ikiwa mtoto ana:

Rangi ya Kinyesi	Maana na tahadhari
Kinyesi chenye damu nyekundu	Inaweza kuashiria jeraha kwenye njia ya haja kubwa, mzio kwa chakula, au maambukizi
Kinyesi cheusi kinachonata (baada ya wiki ya kwanza)	Dalili ya damu inayotoka sehemu ya juu ya njia ya chakula (mf. tumbo)
Kinyesi kilichopauka au cheupe	Inaweza kuwa dalili ya matatizo ya ini au upungufu wa bile
Kuhara (zaidi ya mara 3 kwa siku)	Dalili ya maambukizi au matatizo ya umeng'enyaji, hasa kama kinyesi ni chenye maji na harufu kali
Kinyesi kigumu kupita kiasi	Dalili ya kuvimbiwa (constipation), linaweza kusababisha michubuko ya ndani
Kinyesi chenye mrenda na harufu kali	Inaweza kuashiria maambukizi ya bakteria au vimelea, hasa kama mtoto anapata homa au kutapika

Maswali yanayoulizwa mara kwa mara

1. Je, kinyesi cha kijani ni tatizo?

La, mara nyingi kijani ni rangi ya kawaida hasa kwa watoto wanaotumia maziwa ya kopo au wanapokula vyakula vyenye majani.

2. Kwa nini mtoto wangu anaharisha na kinyesi kina rangi ya njano ya maji?

Inaweza kuwa dalili ya maambukizi, hasa kama ana homa au anakataa kula. Wasiliana na daktari haraka.

3. Je, ni kawaida kinyesi cha mtoto kuwa na harufu kali baada ya kuanza kula vyakula vya familia?

Ndiyo, hasa vyakula vyenye protini kama mayai, maharage, na nyama.

Ushauri wa ULY Clinic

Tambua kuwa rangi ya kinyesi inaweza kubadilika kwa haraka kutokana na chakula, dawa, au hali ya afya.
Weka kumbukumbu ya kile mtoto alichokula kabla ya mabadiliko ya rangi.
Usisite kumwona daktari kama kinyesi kinaonekana kuwa na damu, cheupe, au kinatoa harufu isiyo ya kawaida.
Tumia nepi za wazi au chungu ili kutathmini vizuri rangi ya kinyesi.

Taarifa zaidi

Unaweza kusoma zaidi kuhusu aina ya kinyesi kwa watoto kwa kutafuta kwenye makala nyingine za ULY Clinic, mfano:

Kinyesi cha kijani kwa mtoto
Kinyesi chenye damu
Kinyesi cheupe au kilichopauka

Maswali yaliyoulizwa sana

1. Habari Mwanangu ana umri wa mwezi mmoja na wiki mbili, anajisaidia haja yenye rangi ya njano na kijani kwa mbali lakini pia inakuwa kama kamasi au mlenda mlenda je hilo ni tatizo

Kwa mtoto anayenyonya, haja ya njano iliyo na kijani kidogo na kamasi siyo lazima iwe tatizo. Inaweza kutokana na maziwa ya awali kuwa mengi kuliko yale yanayotoka baada ya hapo au athari ya lishe ya mama. Hata hivyo, kama kinyesi kina harufu mbaya sana, damu, au mtoto ana homa, kulia sana au kushindwa kunyonya vizuri, muone daktari haraka.

2. Je, kinyesi cha mtoto kuwa na chembechembe za kijani ni kawaida?

Ndiyo. Chembechembe au vipande vya kijani vinaweza kutokana na maziwa ya mama, lishe ya mama, au mtoto anapopata maziwa ya awali zaidi (foremilk). Kama mtoto anaendelea kunyonya vizuri na haonyeshi dalili nyingine za ugonjwa, siyo tatizo.

3. Kwa nini kinyesi cha mtoto wangu kinaonekana kama kamasi au mlenda?

Kinyesi chenye kamasi huonekana kama ute au utelezi. Inaweza kuwa kawaida ikiwa mtoto hana dalili nyingine. Hata hivyo, ikiwa ni nyingi au inaambatana na homa, harufu mbaya, au damu, inaweza kuashiria maambukizi ya bakteria au mzio wa chakula.

4. Je, mabadiliko ya rangi ya kinyesi yanaweza kutokana na dawa ninazotumia kama mama anaye nyonyesha?

Ndiyo. Baadhi ya dawa au virutubisho vya mama kama madini chuma (iron) vinaweza kubadilisha rangi ya kinyesi cha mtoto anayenyonya, bila kuwa hatari.

5. Mtoto wangu ana kinyesi cha kijivu au kilichopauka, nifanye nini?

Muone daktari haraka. Rangi ya kijivu au kinyesi kilichopauka mara nyingi huhusiana na matatizo ya ini au kuziba kwa njia ya bile (njia ya nyongo), ambayo huhitaji uchunguzi wa kitaalamu.

6. Je, kinyesi cha mtoto wangu kikiwa cha njano yenye povu ni kawaida?

Kinyesi chenye povu mara nyingi huashiria mtoto anapata maziwa ya awali zaidi kuliko ya mwisho yanayofuatia. Hakikisha mtoto ananyonya ziwa moja kikamilifu kabla ya kubadilisha upande.

7. Kinyesi kinakuwa cha kijani kibichi na harufu kali – ni ishara ya nini?

Hii inaweza kuashiria maambukizi au kutovumilia baadhi ya vyakula. Ni muhimu kumwona daktari ikiwa mtoto pia ana homa, kutapika, au kukosa hamu ya kunyonya.

8. Je, kinyesi cha rangi ya shaba au udongo wa mfinyanzi ni kawaida?

Ndiyo, mara nyingi ni ya kawaida kwa watoto wa maziwa ya kopo. Kinyesi kinaweza kuwa na rangi ya kahawia au udongo kulingana na aina ya maziwa na mfumo wa mmeng'enyo wa mtoto.

9. Mtoto wangu hajajisaidia siku 2–3, ni kawaida?

Kwa watoto wa maziwa ya mama pekee, kuchelewa kujisaidia hadi siku 7 huweza kuwa kawaida, iwapo wananyonya vizuri, tumbo si ngumu, na hawana maumivu. Kwa watoto wa maziwa ya kopo, kuchelewa sana kunaweza kuashiria kuvimbiwa.

10. Je, kinyesi cha rangi ya dhahabu chenye harufu kali sana ni tatizo?

La, mara nyingi harufu kali huja baada ya mtoto kuanza kula vyakula vya kawaida. Harufu peke yake si dalili ya ugonjwa, isipokuwa kama kinyesi kinaonekana cha ajabu, kina damu, au mtoto ana dalili za ugonjwa.

11. Kinyesi cha mtoto kinatoka mara nyingi sana, hata zaidi ya mara 5 kwa siku, nifanye nini?

Ikiwa kinyesi ni chepesi, cha maji sana, au mtoto anaonyesha dalili kama homa, kukosa hamu ya kula, au kuchoka sana – anaweza kuwa na kuhara na inahitaji uchunguzi wa daktari. Mara kwa mara bila dalili nyingine, hususani kwa watoto wa maziwa ya mama, huweza kuwa kawaida.

Rejea za mada hii:

Fleisher GR, Ludwig S, Henretig FM. Textbook of Pediatric Emergency Medicine. 6th ed. Lippincott Williams & Wilkins; 2010.
Bekkali N, Hamers SL, Reitsma JB, et al. Infant stool form scale: Development and results. J Pediatr. 2009;154(4):521-526.
Mugie SM, Benninga MA, Di Lorenzo C. Epidemiology of constipation in children. Am J Gastroenterol. 2011;106(6):1021-1025.
Baker SS, Liptak GS, Colletti RB, et al. Constipation in infants and children: evaluation and treatment. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 1999;29(5):612-626.
Thapar N, Benninga MA, Crowell MD, et al. Paediatric functional abdominal pain disorders. Nat Rev Dis Primers. 2020;6(1):89.
Guandalini S. Textbook of Pediatric Gastroenterology and Nutrition. Taylor & Francis; 2004.
Walker WA, Goulet O, Kleinman RE, Sanderson IR, Sherman PM, Shneider BL. Pediatric Gastrointestinal and Liver Disease. 5th ed. Elsevier Saunders; 2016.
World Health Organization (WHO). Pocket Book of Hospital Care for Children: Guidelines for the Management of Common Childhood Illnesses. 2nd ed. Geneva: WHO; 2013.
Schanler RJ, Shulman RJ, Lau C. Feeding strategies of premature infants. Clin Perinatol. 1999;26(1):69–86.
Hyman PE, Milla PJ, Benninga MA, Davidson GP, Fleisher DF, Taminiau J. Childhood functional gastrointestinal disorders: neonate/toddler. Gastroenterology. 2006;130(5):1519-1526.
Baker SS, Liptak GS, Colletti RB, et al. Constipation in infants and children: evaluation and treatment. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 1999;29(5):612–626.
Nurko S. Approach to the infant with abnormal stool color. UptoDate. Available from: https://www.uptodate.com/contents/approach-to-the-infant-with-abnormal-stool-color
National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Constipation in children and young people: diagnosis and management. NICE guideline [CG99]; 2010.
American Academy of Pediatrics (AAP). Caring for Your Baby and Young Child: Birth to Age 5. 6th ed. Bantam Books; 2014.
Issenman RM, Hewson S, Pirie J, Taylor W. Functional gastrointestinal disorders in children: Canadian consensus statement. Can J Gastroenterol. 1999;13(Suppl A):A1-A32.

ULY CLINIC inakushauri uwasiliane na daktari wako kwa ushauri na tiba kabla ya kuchukua hatua yoyote ile baada ya kusoma majibu haya.

Kupata ushauri zaidi au tiba kutoka kwa daktari wa ULY CLINIC bofya hapa au tumia linki ya Pata tiba