Njia za dawa kuingia mwilini

Ili kufanikiwa kwa tiba, unapaswa kutumia dawa kwa njia sahihi uliyoelekezwa na daktari au mtoa dawa. Kwa ufanisi wa dawa, tumia kama ulivyoelekezwa na daktari wako.

Njia ya mdomo

Njia ya kuweka mdomoni

Matumizi ya dawa kwa njia ya mdomo ni njia salama na inayofaa, dawa huingia mwilini kupitia kinywa na inaweza kutumiwa kwa njia kuu tatu ambazo ni 1. Kumeza 2. Kuweka chini ya ulimi au 3. Kusukutua kisha kutema

Faida ya matumizi ya dawa kwa njia ya mdomo

• Ni rahisi kutumia

• Inakubalika kwa watu wengi

• Mara nyingi haihitaji uangalizi wa kitaalamu

Mapungufu ya matumizi ya dawa kwa njia ya mdomo

• Uchokozi wa tumbo kwa baadhi ya dawa

• Kufyonzwa kwa dawa kwenda mwilini kunategemea na hali ya tumboni (hakuna au kuna chakula)

• Dawa inaweza kuharibika kikemikali kabla haijafyonzwa kutokana na vimeng’enyo vilivyomo tumboni

• Siyo dawa zote zinaweza kupitia mdomoni

• Ufyonzaji unaweza usiwe kamilifu

Njia ya matone

Njia hutumika kutibu magonjwa ya macho, pua na masikio au mdomoni.

Faida ya matumizi ya dawa kwa njia ya matone

• Rahisi kutumia

• Huwekwa na kutumika katika sehemu iliyoathirika

Mapungufu ya matumizi ya dawa kwa njia ya matone

• Upungufu wa njia hii ni kuwa ni vigumu kwa watumiaji wengi kukadiria kipimo (dozi) sahihi na hivyo huweza kusababisha kifo.

• Inaweza kusababisha muwasho

Njia ya sindano

Kuna aina nyingi za matumizi ya dawa kwa njia ya kuchoma sindano ambazo ni;

• Kuchomwa chini ya ngozi

• Kuchoma kwenye ngozi

• Kuchoma ndani ya msuli/mnofu

• Kuchoma ndani ya mshipa wa damu

Faida ya matumizi ya dawa kwa njia y sindano

• Hufanya kazi haraka hasa katika kuokoa maisha

• Inatumika kwa wanaotapika sana

• Hutumika kwa wagonjwa waliopoteza fahamu

Mapungufu ya matumizi ya dawa kwa njia ya sindano

• Inahitaji mtaalamu anayejua kuchoma sindano

• Inaumiza/inauma

• Kama haikuchomwa inavyotakiwa inaweza kusababisha madhara makubwa kama vile kupooza.

• Inaogopesha kwa watoto na baadhi ya wakubwa

• Kama sindano iliyotumika si salama yaweza kuambukiza magonjwa mfano virusi vya UKIMWI

Njia ya haja kubwa

Hufahamika kwa jina jingine la 'njia ya puru' huhusisha kuingizwa dawa ndani ya njia ya haja kubwa ili baadaye zifyonzwe na damu na kupelekwa sehemu nyingine ya mwili au kutibu magonjwa ya sehemu hiyo ilipowekwa. Dawa hizo hutengenezwa kwa umbo la sapozitori au katika hali ya maji maji

Faida ya kutumia dawa kwa njia ya haja kubwa

• Inafaa kwa dawa ambazo zinaweza kuleta usumbufu tumboni, kwa mfano aspirini, Aminophylline, indomethacin

• Inafaa kwa mgonjwa anayetapika

• Inafaa kama unataka kutibu baadhi ya magonjwa ya sehemu ya haja kubwa

• Inafaa kwa mgonjwa mwenye matatizo katika kumeza (swallowing) au hajitambui.

• Watoto wanaokataa kunywa dawa

Mapungufu ya kutumia dawa kwa njia ya haja kubwa

• Mgonjwa kuona aibu wakati wa kupewa maelekezo ya jinsi ya kutumia

• Kama mgonjwa anatumia njia hii mara kwa mara, kuna uwezekano wa kusababisha maumivu na uvimbe katika sehemu hiyo.

• Kufyonzwa kwa dawa kwenda sehemu nyingine za mwili kunaweza kuathiriwa na kinyesikilichoko kwenye sehemu hiyo.

Njia ya ukeni

Matumizi ya dawa kwa kuweka ukeni, hutumika kutibu magonjwa yaliyo katika mfumo wa uzazi wa kike mfano Clotrimazole na nystatin katika kutibu fangasi ukeni.

Faida ya matumizi ya dawa kwa kuweka ukeni

Ni rahisi kutumia

Huwekwa na kutumika katika sehemu iliyoathirika

Mapungufu ya matumizi ya dawa kwa kuweka ukeni

Mgonjwa kuona aibu wakati wa kupewa maelekezo ya jinsi ya kutumia

Kama mgonjwa anatumia njia hii mara kwa mara, kuna uwezekano wa kusababisha maumivu

Njia ya kuvuta pumzi

Njia hii hutumika kwa kuvuta dawa kwenye pumzi na hutumika zaidi kwa wagonjwa wenye matatizo ya pumu yakifua na matatizo ya dharura ya mfumo wa hewa kutokana na kuziba kwa njia za hewa yanayoweza kutibiwa kwa kutumia njia hii.

Dawa zinazotumiwa kwa njia hii, hufanya kazi ya kutanua njia zinazopitisha hewa kupeleka kwenye mapafu zenye jina la bronkodaileta kama vile dawa ya salbutamol.

Faida ya matumizi ya dawa kwa kuvuta pumzi

Dawa hufanya kazi kwa haraka

Mapungufu ya matumizi ya dawa kwa kuvuta pumzi

• Ni vigumu kwa watumiaji wengi kukadiria kipimo (Dose) sahihi na hivyo huweza

• kuzidisha au kupunguza kipimo.

• Kiwango cha dawa kikizidi sana mgonjwa anaweza kupata madhara yanayoweza kusababisha kifo.

Njia ya kupakaa

Mara nyingi njia hii hutumika kutibu magonjwa ya ngozi. Aidha, inaweza kutumika kutibu magonjwa yaliyoko ndani ya mwili. Dawa hizo huweza kupenya ngozi hadi mfumo wa damu na kusambazwa sehemu mbali mbali za mwili.

Faida ya matumizi ya dawa kwa njia ya kupaka

Rahisi kutumika – mgonjwa anaweza kujipakaa mwenyewe.

• Dawa hupakwa moja kwa moja kwenye sehemu yenye ugonjwa

• Kupakwa kwa sehemu kubwa hurahisisha ufyonzaji wa dawa

• Mapungufu ya matumizi ya dawa kwa njia ya kupaka

• Baadhi ya dawa zinaweza kusababisha usumbufu au mzio wa ngozi

• Baadhi ya dawa zinaweza kufyonzwa kwenda ndani ya mwili na kuleta madhara

• Kutokuwa na uhakika wa kufyonzwa kikamilifu kwa dawa