top of page

Mwandishi:

ULY CLINIC

Mhariri:

ULY CLINIC

3 Julai 2025

Mlo bora kwa mtoto wa miezi 6: Mwanzo wa lishe ya nyongeza

Mtoto anapofikisha miezi 6, anahitaji kuanza kupata chakula cha nyongeza sambamba na kuendelea kunyonya. Makala hii inaeleza mlo unaofaa kwa mtoto wa miezi 6 kwa ajili ya ukuaji mzuri na kinga bora ya mwili, kwa kutumia vyakula rahisi vinavyopatikana Tanzania.


Umuhimu wa Lishe ya Nyongeza kwa Miezi 6

Watoto huzaliwa na akiba ya virutubisho kutoka kwa mama, lakini ifikapo miezi 6, mahitaji ya nishati, protini, madini (kama chuma) na vitamini huongezeka. Hivyo, kuanzia umri huu, mtoto anapaswa kuendelea kunyonya na pia kupewa chakula cha nyongeza.


Malengo ya lishe ya miezi 6

  • Kuanza kumzoesha mtoto ladha na muundo wa vyakula

  • Kutoa virutubisho vinavyoongezea yale ya maziwa ya mama

  • Kuimarisha ukuaji wa viungo na kinga ya mwili


Kuendelea na maziwa ya mama

Mtoto aendelee kunyonya angalau mara 6 kwa siku. Maziwa ya mama bado ni chanzo kikuu cha nishati, protini, maji, vitamini na kinga.


Jinsi ya kuanza lishe ya nyongeza

  • Anza na uaji mwepesi (uji wa nafaka moja mfano mchele au mahindi)

  • Kiasi kidogo: kijiko 1–2, mara moja au mbili kwa siku

  • Ongeza aina na kiasi polepole (introduce one new food at a time)

  • Uji uwe usio na sukari wala chumvi

  • Mlo wote upondwe au usagwe hadi laini kama uji mzito


Vyakula vinavyofaa kwa miezi 6

Kundi

Mfano wa Chakula

Wanga

Uji wa mchele, mtama, mahindi

Protini

Maharage yaliyopondwa vizuri, dagaa wachache waliopondwa

Mafuta Bora

Mafuta ya alizeti, nazi, siagi ya karanga (kiasi kidogo sana)

Matunda

Papai, embe, parachichi, ndizi mbivu zilizopondwa

Mboga

Mchicha, matembele au kisamvu zilizochemshwa na kusagwa


Ratiba ya mlo wa mtoto wa miezi 6 (Mfano wa wiki)

Siku

Asubuhi (7–8am)

Mchana (12–1pm)

Jioni (5–6pm)

Jumatatu

Uji wa mchele

Papai lililopondwa

Uji wa mtama

Jumanne

Uji wa mahindi + mafuta ya nazi

Ndizi mbivu iliyopondwa

Uji wa mchanganyiko wa nafaka

Jumatano

Uji wa dona

Parachichi

Uji wa mtama + siagi ya karanga

Alhamisi

Uji wa lishe

Maharage yaliyopondwa

Uji wa mchele

Ijumaa

Uji wa ulezi

Papai au embe

Uji wa mchanganyiko wa nafaka

Jumamosi

Uji wa mahindi

Ndizi mbivu

Uji wa mtama + nazi

Jumapili

Uji wa lishe

Mboga ya mchicha iliyopondwa

Uji wa mchele

Tahadhari muhimu kwa miezi 6

  • Epuka chumvi, sukari na viungo vya chakula

  • Epuka asali hadi mtoto atimize miezi 12 (inaweza kuwa na sumu ya botulism)

  • Usilazimishe kula – kuwa mvumilivu, mlishe mtoto taratibu

  • Kila chakula kiwe laini sana – kama uji mzito au puree

  • Angalia dalili za mzio unapompa chakula kipya


Hitimisho

Mtoto wa miezi 6 yuko katika hatua ya mpito muhimu kutoka kwenye maziwa pekee kwenda kwenye vyakula vya kawaida. Kwa kutumia vyakula rahisi, salama na vyenye virutubisho sahihi, unaweza kuimarisha ukuaji wa mtoto na kumkinga dhidi ya utapiamlo.

Elimu inayotolewa hapa ni kwa ajili ya ushauri tu na hivyo ULY CLINIC inakushauri siku zote uwasiliane na daktari wako kabla ya kuchukua hatua yoyote ile kiafya baada ya kusoma makala hii.

Kwa ushauri zaidi na tiba, wasiliana na daktari wa ULY CLINIC kupitia mawasiliano yetu

Imeboreshwa,

3 Julai 2025, 09:18:48

Rejea za mada hii:

  1. WHO. Infant and young child feeding: Model Chapter for textbooks. Geneva: WHO; 2009.

  2. TFNC. Lishe kwa watoto wadogo: Mwongozo kwa wazazi na walezi. Dar es Salaam: Tanzania Food and Nutrition Centre; 2018.

  3. Ministry of Health. National Guidelines on Infant and Young Child Feeding. 2nd ed. Dar es Salaam: MoHCDGEC; 2019.

  4. PAHO, WHO. Guiding Principles for Complementary Feeding. Washington, DC: 2003.

  5. Dewey KG, Adu-Afarwuah S. Matern Child Nutr. 2008;4 Suppl 1:24–85.

  6. UNICEF. Programming Guide: Infant and Young Child Feeding. New York: UNICEF; 2011.

  7. USAID Advancing Nutrition. Essential Nutrition Actions Framework. Washington, DC: 2021.

bottom of page