top of page

Mwandishi:

ULY CLINIC

Mhariri:

ULY CLINIC

3 Julai 2025

Mlo kamili kwa mtoto wa Miezi 7 kwa ukuaji wa kawaida

Katika miezi ya kwanza ya maisha, maziwa ya mama ni chakula kikuu kwa mtoto. Hata hivyo, mtoto anapofikia miezi 6 hadi 8, anatakiwa kuanza kupewa chakula cha nyongeza sambamba na kuendelea kunyonya. Katika mwezi wa 7, mtoto huanza kuzoea ladha tofauti na chakula kigumu laini, hivyo ni hatua muhimu sana kwa ukuaji wake.


Lengo la lishe mwezi wa 7

  • Kuchochea ukuaji wa mwili na ubongo

  • Kumwezesha mtoto kuzoea chakula tofauti na maziwa

  • Kuimarisha kinga ya mwili

  • Kuzuia utapiamlo na uzito pungufu


Maziwa ya mama

Mtoto aendelee kunyonya angalau mara 5 hadi 6 kwa siku. Maziwa ya mama yanaendelea kuwa chanzo kikuu cha virutubisho, kinga na maji.


Ratiba ya mlo wa mtoto wa Miezi 7 (Mfano wa Siku)

Wakati

Chakula

Maelezo ya Virutubisho

Asubuhi (7:00–8:00am)

Uji wa lishe (nafaka + karanga) wenye mafuta ya nazi/alizeti

Wanga, protini, mafuta bora

Mchana (12:00–1:00pm)

Ndizi za kupika zilizopondwa + mboga ya mchicha laini

Wanga, vitamini, madini ya chuma

Jioni (5:00–6:00pm)

Uji wa ulezi + siagi ya karanga

Nguvu, mafuta, chuma

Kati ya mlo

Tunda lililosagwa (parachichi, papai au embe)

Vitamini A, C na mafuta ya asili

Kumbuka: Kila mlo upondwe hadi uwe laini sana au wa majimaji kiasi, ili mtoto aweze kumeza vizuri.


Vyakula vinavyopendekezwa

1. Wanga (Chanzo cha nishati mwilini)
  • Uji wa mahindi, mtama, mchele au ulezi

  • Ndizi za kupika

  • Viazi vilivyochemshwa na kupondwa


2. Protini
  • Maharage au dengu zilizopondwa

  • Dagaa waliopondwa (kiasi kidogo)

  • Siagi ya karanga (kidogo kwenye uji)


3. Mafuta bora
  • Mafuta ya nazi, ufuta au alizeti

  • Siagi ya karanga

  • Parachichi


4. Matunda na mboga
  • Matunda: Papai, embe, parachichi, ndizi mbivu

  • Mboga: Mchicha, kisamvu, majani ya maboga (yapikwe na kusagwa)


Ratiba ya mlo wa wiki (Mtoto wa Miezi 7)

Siku

Asubuhi (7–8am)

Mchana (12–1pm)

Jioni (5–6pm)

Jumatatu

Uji wa lishe + mafuta ya nazi

Ndizi zilizopondwa + mchicha

Uji wa mtama + siagi ya karanga

Jumanne

Uji wa mahindi + parachichi

Viazi vilivyopondwa + kisamvu

Uji wa mchanganyiko wa nafaka

Jumatano

Uji wa mchele + nazi

Ndizi + dagaa waliopondwa

Uji wa mahindi + mafuta ya alizeti

Alhamisi

Uji wa lishe + siagi ya karanga

Ndizi za kupika + mchicha

Uji wa ulezi mwepesi

Ijumaa

Uji wa dona + parachichi

Maharage laini + viazi

Uji wa lishe mzito

Jumamosi

Uji wa mchanganyiko wa nafaka

Wali laini + mboga ya majani

Uji wa mtama + mafuta ya ufuta

Jumapili

Uji wa ulezi + embe

Ndizi mbivu iliyopondwa

Uji wa lishe na siagi ya karanga

Tahadhari kwa wazazi

  • Usitumie chumvi, sukari au viungo kwenye chakula cha mtoto

  • Usimpe asali kabla hajafikisha miezi 12 (inaweza kusababisha sumu ya botulism)

  • Usimlazimishe mtoto, mpe chakula kwa utulivu na upole

  • Chakula kiwe laini sana au kilichosagwa ili kuepusha hatari ya kukabwa


Hitimisho

Mtoto wa miezi 7 yuko katika hatua ya kujifunza kula chakula kigumu. Kwa kutumia vyakula vya kawaida vinavyopatikana Tanzania, unaweza kumpatia lishe kamili itakayochangia ukuaji mzuri, afya njema na kinga thabiti dhidi ya magonjwa.

Elimu inayotolewa hapa ni kwa ajili ya ushauri tu na hivyo ULY CLINIC inakushauri siku zote uwasiliane na daktari wako kabla ya kuchukua hatua yoyote ile kiafya baada ya kusoma makala hii.

Kwa ushauri zaidi na tiba, wasiliana na daktari wa ULY CLINIC kupitia mawasiliano yetu

Imeboreshwa,

3 Julai 2025, 09:10:54

Rejea za mada hii:

  1. WHO. Infant and young child feeding: Model Chapter for textbooks. Geneva: WHO; 2009.

  2. TFNC. Lishe kwa watoto wadogo: Mwongozo kwa wazazi na walezi. Dar es Salaam: Tanzania Food and Nutrition Centre; 2018.

  3. MoHCDGEC. National Guidelines on Infant and Young Child Feeding. 2nd ed. Dar es Salaam: Ministry of Health; 2019.

  4. Dewey KG, Brown KH. Complementary feeding issues in developing countries. Food Nutr Bull. 2003;24(1):5–28.

  5. Pan American Health Organization (PAHO), World Health Organization (WHO). Guiding Principles for Complementary Feeding of the Breastfed Child. Washington, DC: PAHO/WHO; 2003.

  6. Dewey KG, Adu-Afarwuah S. Systematic review of the efficacy and effectiveness of complementary feeding interventions in developing countries. Matern Child Nutr. 2008;4(Suppl 1):24–85.

  7. Black RE, Allen LH, Bhutta ZA, Caulfield LE, de Onis M, Ezzati M, et al. Maternal and child undernutrition: global and regional exposures and health consequences. Lancet. 2008;371(9608):243–60.

  8. Black RE, Victora CG, Walker SP, Bhutta ZA, Christian P, de Onis M, et al. Maternal and child undernutrition and overweight in low-income and middle-income countries. Lancet. 2013;382(9890):427–51.

  9. WHO Multicentre Growth Reference Study Group. WHO Child Growth Standards: Length/height-for-age, weight-for-age, weight-for-length, weight-for-height and body mass index-for-age. Geneva: WHO; 2006.

  10. UNICEF. Programming guide: Infant and young child feeding. New York: UNICEF; 2011.

  11. USAID Advancing Nutrition. Essential Nutrition Actions and Essential Hygiene Actions Framework. Washington, DC: USAID; 2021.

  12. Michaelsen KF, Hoppe C, Roos N, Kaestel P, Stougaard M, Lauritzen L, et al. Choice of foods and ingredients for moderately malnourished children 6 months to 5 years of age. Food Nutr Bull. 2009;30(3 Suppl):S343–404.

  13. United Republic of Tanzania. National Multisectoral Nutrition Action Plan (NMNAP) 2016–2021. Dar es Salaam: Prime Minister’s Office; 2016.

  14. WHO, UNICEF, World Bank Group. Levels and trends in child malnutrition: Key findings of the 2021 edition of the Joint Child Malnutrition Estimates. Geneva: WHO; 2021.

bottom of page