Malezi Bora ya mtoto njiti nyumbani

Mtoto njiti ni yule aliyezaliwa kabla ya wiki ya 37 ya ujauzito kukamilika. Watoto hawa huzaliwa wakiwa na uzito mdogo (chini ya gramu 2500), miili yao bado haijakomaa vizuri, na wanahitaji uangalizi wa karibu ili kuishi na kukua. Ingawa wengine huhitaji uangalizi wa hospitali kwa muda mrefu, wengi huruhusiwa kwenda nyumbani wakiwa bado wana mahitaji maalum ya kimalezi. Malezi bora nyumbani ni muhimu ili kuzuia maradhi, kukuza ukuaji wa mtoto, na kuhakikisha maendeleo mazuri ya kiafya.

1. Joto la mwili

Mtoto njiti hawezi kudhibiti joto la mwili wake vizuri, hivyo huhitaji msaada wa karibu kupitia matunzo ya kangaroo.

• Matunzo ya Kangaroo (KMC) ni njia bora ya kumuweka mtoto njiti kwenye joto la mwili wa mama. Hii hufanyika kwa kumuweka mtoto ngozi kwa ngozi kwenye kifua cha mama, kisha kumfunika kwa nguo.

• Faida za KMC ni pamoja na:

  • Kusaidia kudhibiti joto la mtoto

  • Kukuza maziwa ya mama

  • Kuongeza uhusiano wa kihisia kati ya mama na mtoto

  • Kupunguza hatari ya maambukizi

2. Lishe

Maziwa ya mama ni chakula bora kwa mtoto njiti. Hutoa virutubisho vya msingi, kinga dhidi ya maambukizi, na ni rahisi kumeng’enywa. Ikiwa mtoto hawezi kunyonya mwenyewe, tumia njia kama:

• Kukamua maziwa kwa mkono au pampu, kisha kumlisha kwa kikombe au sindano.

• Kumlisha kwa mrija ikiwa ulifundishwa hospitali.

3. Usafi na kinga dhidi ya maambukizi

Mtoto njiti ana kinga dhaifu, hivyo ni rahisi sana kuambukizwa.

• Nawa mikono kwa sabuni kabla ya kumshika mtoto.

• Epuka wageni wengi, hasa wenye mafua au kikohozi.

• Tumia nguo safi, laini na zisizobana.

• Safisha vizuri sehemu ya kinyonyeshea (kama ni kikombe au sindano).

4. Ufuatiliaji wa ukuaji na dalili za hatari

Wazazi wanapaswa kuangalia maendeleo ya mtoto kila siku na kufuatilia dalili muhimu.

Mambo ya kuangalia

• Uzito wa mtoto unapanda (angalau gramu 15–20 kwa siku)

• Mtoto analala vizuri na ananyonya au anakula vizuri

• Ngozi yake ina rangi ya kawaida

• Mtoto hana homa au kushuka kwa joto (chini ya 36.5°C au zaidi ya 37.5°C)

• Harakati zake hazijapungua sana

Dalili za hatari

• Kupumua kwa shida au haraka kupita kawaida

• Kushindwa kunyonya

• Homa au joto la chini

• Kutokwa na majimaji yasiyo ya kawaida

• Mtoto haamki au ni mlegevu

5. Chanjo na mahudhurio ya kliniki

Mtoto njiti anahitaji kufuatiliwa na kupatiwa chanjo kulingana na ratiba ya afya:

• Chanjo za awali kama BCG, Polio ya awali hupewa kulingana na uzito na hali ya mtoto.

• Hakikisha mtoto anaenda kliniki mara kwa mara kupimwa uzito, urefu na kupewa ushauri.

6. Kukuza maendeleo ya akili na kimwili

• Ongea na mtoto, hata kama hawezi kujibu.

• Mwimbie nyimbo laini na mpe mguso wa upendo.

• Mtazame usoni, mchezeshe taratibu (kwa umri unaofaa).

• Mchezeshee vitu vyenye rangi na sauti pole.

7. Usaidizi wa kisaikolojia kwa wazazi

Kulea mtoto njiti huambatana na msongo wa mawazo, hofu na wakati mwingine huzuni.

• Tafuta msaada wa mtaalamu wa afya ya akili ikiwa unajisikia kulemewa.

• Shiriki hisia zako na mwenza au watu unaowaamini.

• Jiunge na vikundi vya wazazi wa watoto njiti ili kupata uzoefu na ushauri.

Hitimisho

Malezi ya mtoto njiti nyumbani yanahitaji upendo, uvumilivu na uelewa. Kwa kuzingatia usafi, lishe, joto la mwili, ufuatiliaji wa ukuaji, chanjo, na usaidizi wa kihisia, wazazi wanaweza kusaidia watoto wao kukua wakiwa na afya njema. Ushirikiano na watoa huduma wa afya ni muhimu kwa mafanikio ya safari hii.

Maswali yaliyoulizwa mara kwa mara