Saratani ya uke ni aina nadra ya saratani inayotokea kwenye tishu za uke. Inapoanza, inaweza kuwa na dalili zisizo za wazi na kipekee, lakini utambuzi wa mapema ni muhimu kwa matibabu yenye mafanikio.

Aina za Saratani ya Uke

Kuna aina kuu mbili za saratani ya uke:

1. Saratani ya seli za skuamasi: Hii hutokea kwenye seli nyembamba, bapa zinazopatikana kwenye bitana ya uke. Ni aina ya kawaida zaidi ya saratani ya uke.

2. Adenokarsinoma: Hii huanza kwenye seli za tezi za ute zinazozalisha kamasi kwenye bitana ya uke. Ingawa ni nadra zaidi, huwa na uwezekano mkubwa wa kuenea kwenye tishu nyingine.

Visababishi na Vihatarishi vya saratani ya uke

Sababu halisi ya saratani ya uke haijulikani, lakini kuna vihatarishi vinavyoweza kuongeza uwezekano wa kupata ugonjwa huu:

Maambukizi ya Virusi vya Papiloma vya Binadamu (HPV): HPV ni maambukizi ya zinaa yanayohusishwa na aina mbalimbali za saratani, ikiwemo ya uke.

Umri mkubwa: Wanawake wenye umri zaidi ya miaka 60 wako kwenye hatari kubwa zaidi.

Historia ya saratani ya shingo ya kizazi: Kuwa na historia ya saratani ya shingo ya kizazi huongeza hatari ya kupata saratani ya uke.

Matumizi ya DES (Diethylstilbestrol): Wanawake ambao mama zao walitumia DES wakati wa ujauzito wako kwenye hatari kubwa zaidi ya kupata adenokarsinoma ya uke.

Dalili na Ishara ya saratani ya uke

Saratani ya uke mara nyingi haina dalili katika hatua za awali, lakini dalili zifuatazo zinaweza kujitokeza:

• Kutokwa na damu isiyo ya kawaida ukeni: Hii ni dalili ya kawaida, hasa baada ya kujamiiana au baada ya kukoma hedhi.

• Kutokwa na uchafu usio wa kawaida ukeni: Uchafu wenye harufu mbaya au rangi isiyo ya kawaida.

• Maumivu wakati wa kujamiiana: Hii inaweza kuwa ishara ya mabadiliko kwenye tishu za uke.

• Maumivu ya nyonga na via vyake: Maumivu yasiyoelezeka kwenye eneo la chini la tumbo.

Utambuzi wa saratani ya uke

Ili kugundua saratani ya uke, daktari anaweza kufanya vipimo vifuatavyo:

Uchunguzi wa nyonga (Pelvic exam): Kukagua uke na viungo vya uzazi kwa dalili zisizo za kawaida.

Pap smeia: Kuchukua sampuli ya seli kutoka kwenye shingo ya kizazi na uke ili kuchunguza mabadiliko ya chembe hai.

Biopsy: Kuchukua sampuli ndogo ya tishu za uke ili kuchunguza uwepo wa seli za saratani.

Vipimo vya picha na mionzi: Kama vile MRI au CT scan ili kuona kama saratani imeenea.

Matibabu ya saratani ya uke

Matibabu ya saratani ya uke yanategemea hatua ya ugonjwa, afya ya mgonjwa, na mambo mengine. Njia za matibabu zinaweza kujumuisha:

Upasuaji.

Kuondoa tishu zilizoathirika, na wakati mwingine viungo vya karibu kama vile shingo ya kizazi au mfuko wa mkojo.

Tiba mionzi

Kutumia mionzi kuua seli za saratani.

Dawa za kuua chembe za saratani- Kemotherapi

Matumizi ya dawa za kuua seli za saratani, hasa ikiwa saratani imeenea.

Kinga ya saratani ya uke

Ingawa hakuna njia ya uhakika ya kuzuia saratani ya uke, hatua zifuatazo zinaweza kupunguza hatari:

Chanjo ya HPV

Kupata chanjo dhidi ya HPV inaweza kupunguza hatari ya maambukizi yanayohusiana na saratani ya uke.

Uchunguzi wa kawaida

Kufanya uchunguzi wa mara kwa mara wa kiafya, ikiwemo kipimo cha Pap smear, ili kugundua mabadiliko ya awali mapema kwenye seli.

Kuepuka matumizi ya DES

Ingawa DES haitumiki tena, wanawake ambao walikuwa wanatumia dawa hii wanapaswa kuwa kwenye uchunguzi wa kiafya ili kutambua kama kuna mabadiliko yoyote ya kisaratani kwenye uke.