Chafya na UKIMWI

Swali la msingi

Samahani doctor mwenye ukimw anapiga chafya?

Majibu

Asante kwa swali zuri. Ndio, mtu mwenye UKIMWI (au anayeshi na Virusi vya Ukimwi - VVU/HIV) anaweza kabisa kupiga chafya, kama watu wengine.

Kupiga chafya ni mchakato wa kawaida wa mwili wa:

Kujisafisha njia ya pua au koo,
Huweza kusababishwa na mafua, mzio (allergy), vumbi, au maambukizi ya njia ya hewa ya juu.

Je, chafya inaashiria mtu ana UKIMWI?

Hapana. Kupiga chafya hakumaanishi mtu ana UKIMWI. Mtu mwenye UKIMWI anaweza:

Kupiga chafya kama ana mafua, mafua ya kawaida au TB,
Lakini kupiga chafya pekee si dalili ya HIV.

Hata hivyo, watu wanaoishi na HIV bila kutumia dawa (ARVs):

Huwa na kinga dhaifu,
Huwa rahisi kupata magonjwa ya mapafu kama TB, nimonia, au fungus ya mapafu, ambayo huweza kuambatana na kupiga chafya, kikohozi, homa, na upungufu wa nguvu.

Jedwali la Tofauti za Dalili: Mafua ya Kawaida, TB, na UKIMWI

Dalili / Kipengele	Mafua ya Kawaida	Kifua Kikuu (TB)	UKIMWI (VVU)
Sababu kuu	Virusi wa mafua	Mycobacterium tuberculosis	Virusi wa Ukimwi (VVU)
Kupiga chafya	Ndio – mara kwa mara	Hapana	Hapana (isipokuwa kama kuna maambukizi ya sekondari kama mafua)
Kikohozi	Kikohozi cha muda mfupi	Kikohozi kikavu > wiki 2, huweza kuwa na damu	Kikohozi wa mara kwa mara, hasa kwa waishio na VVU
Homa	Homa ya muda mfupi au ndogo	Homa ya jioni au usiku	Homa za kurudia bila sababu
Maumivu ya koo/pua	Mara nyingi yanakuwepo	Sio kawaida	Huonekana katika hatua ya mwanzo tu
Jasho la usiku	Sio kawaida	Ndio – hujirudia sana	Ndio – mara nyingi katika hatua ya UKIMWI
Kupungua uzito	Hapana	Ndio	Ndio – bila kudhamiria
Uchovu mwingi	Mara chache	Ndio	Ndio – wa muda mrefu
Uhai wa dalili	Siku 5–10	Wiki kadhaa hadi miezi	Miaka – bila matibabu
Tiba ya lazima hospitalini?	Hapana mara nyingi	Ndio – dawa za TB kwa miezi 6+	Ndio – ARVs maisha yote
Vipimo vya kuthibitisha	Sio muhimu kila mara	Ndio – makohozi, X-ray, GeneXpert	Ndio – kipimo cha VVU, CD4, viral load

Hitimisho kuhusu chafya

Kupiga chafya ni dalili ya kawaida ya mafua ya kawaida, lakini sio dalili ya TB wala UKIMWI ingawa pia mtu mwenye VVU anaweza kupata mafua mara kwa mara kwa sababu ya kinga kushuka. Ikiwa mtu anapiga chafya mara kwa mara pamoja na kikohozi cha muda mrefu, kupungua uzito, au homa za mara kwa mara, ni vizuri kupima VVU au kifua kikuu (TB).

ULY CLINIC inakushauri uwasiliane na daktari wako kwa ushauri na tiba kabla ya kuchukua hatua yoyote ile baada ya kusoma majibu haya.

Kupata ushauri zaidi au tiba kutoka kwa daktari wa ULY CLINIC bofya hapa au tumia linki ya Pata tiba

Imeboreshwa,

16 Mei 2025, 21:29:01

Rejea za mada hii

Workowski KA, Bachmann LH, Chan PA, Johnston CM, Muzny CA, Park I, et al. Sexually transmitted infections treatment guidelines, 2021. MMWR Recomm Rep. 2021;70(4):1–187.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Bacterial Vaginosis – CDC Fact Sheet. [Internet]. Atlanta: CDC; 2022 [cited 2025 May 17]. Available from: https://www.cdc.gov/std/bv/stdfact-bacterial-vaginosis.htm
Sobel JD. Vulvovaginal candidosis. Lancet. 2007 Jun 2;369(9577):1961–71.
Brunham RC, Gottlieb SL, Paavonen J. Pelvic inflammatory disease. N Engl J Med. 2015;372(21):2039–48.
World Health Organization (WHO). Consolidated guidelines on HIV prevention, testing, treatment, service delivery and monitoring. Geneva: WHO; 2021.
Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins & Cotran Pathologic Basis of Disease. 10th ed. Philadelphia: Elsevier; 2020.
National Institutes of Health (NIH). Symptoms of HIV. [Internet]. Bethesda: NIH; 2023 [cited 2025 May 17]. Available from: https://hivinfo.nih.gov/understanding-hiv/fact-sheets/symptoms-hiv
World Health Organization (WHO). Tuberculosis and HIV. [Internet]. Geneva: WHO; 2022 [cited 2025 May 17]. Available from: https://www.who.int/teams/global-tuberculosis-programme/tb-and-hiv