Je, kikohozi cha muda mrefu baada ya tendo la ndoa kina mahusiano na VVU?

Kisa halisi cha mgonjwa

“Miezi minne iliyopita nilishiriki tendo la ndoa na tulipima mimi na mpenzi wangu, tulikuwa negative. Nilipima tena miezi miwili iliyopita, bado nilikuwa negative. Lakini sasa ninakohowa sana, sijui kama nimeambukizwa VVU au ni kitu kingine.”

Majibu

Baada ya kushiriki tendo la ndoa, watu wengi hujikuta wakihisi hofu na mashaka kuhusu hali zao za kiafya. Mojawapo ya wasiwasi mkubwa ni kama kikohozi kinachojitokeza kinaweza kuwa dalili ya maambukizi ya Virusi vya Ukimwi (VVU). Hata hivyo, si kila kikohozi kina uhusiano wa moja kwa moja na VVU, hasa kama vipimo vya mara mbili vimeonesha majibu hasi (negative). Makala hii ya ULY Clinic itakuelezea kwa undani na kwa lugha rahisi kueleweka kuhusu hali hii.

Dirisha la Matazamio la VVU

VVU huwa na kipindi kinachoitwa “window period,” ambacho ni muda kati ya kuambukizwa virusi na wakati ambapo vipimo vinaweza kugundua maambukizi. Kwa vipimo vya kisasa vya kizazi cha nne, dirisha hili ni takriban siku 14 hadi 28.

Ikiwa mtu amefanya vipimo mara ya pili baada ya miezi miwili tangu tukio na majibu ni hasi (negative), basi uwezekano wa kuambukizwa VVU ni mdogo sana au haupo kabisa.

Visababishi vingine vya kikohozi cha muda mrefu

Kikohozi kinachodumu zaidi ya wiki mbili kinaweza kusababishwa na sababu mbalimbali zisizohusiana na VVU. Hapa chini ni baadhi ya sababu muhimu ambazo husababisha kikohozi cha muda mrefu:

Maambukizi ya mfumo wa hewa

Maambukizi ya njia za hewa kama bronchitis au homa ya mapafu yanayosababishwa na virusi au bakteria yanaweza kusababisha kikohozi kinachodumu kwa muda mrefu. Kikohozi hiki mara nyingi huambatana na dalili kama mafua, kikohozi chenye mate au kinachotoa makohozi, homa, na maumivu ya kifua. Bronkaitizi inaweza kuwa ya muda mfupi au ya muda mrefu, na maambukizi haya yanaweza kuathiri sehemu za chini au za juu za njia za hewa.

Kifua Kikuu (TB)

Kifua kikuu ni ugonjwa wa mapafu unaosababishwa na bakteria aina ya Mycobacterium tuberculosis. Dalili zake ni pamoja na kikohozi kisichoisha, mara nyingine chenye makohozi au damu, homa inayodumu, jasho la usiku, kupungua uzito, na uchovu. Kifua kikuu kinaweza kuwa cha hatari kama hakitatibiwa kwa wakati.

Mzio au pumu (Asthma)

Mzio au pumu ni hali ya kuvimba kwa njia za hewa inayosababisha kupunguzwa kwa mtiririko wa hewa kwenye mapafu. Kikohozi cha pumu mara nyingi ni kikavu, kinazidi usiku au wakati wa kuingia hewa yenye vumbi, moshi, au baridi kali. Dalili nyingine ni kupumua kwa shida, kuumwa kifua, na kupiga kelele kwa kupumua (miruzi). Mzio unaweza pia kusababisha kikohozi kinachodumu kwa muda mrefu hasa pale mtu anapokumbwa na vichocheo kama vumbi, poleni , au ukungu.

Kucheua tindikali

Asidi ya tumbo kurudi nyuma kwenye koo inaweza kusababisha kuwashwa kwa koo na kuamsha kikohozi kikavu kinachoongezeka hasa baada ya kula chakula au wakati wa usiku. Hali hii hujulikana kama kucheua tindikali, na inaweza kusababisha mtu kukohoa bila kupumua sauti, kuumwa na ladha ya chumvi au chungu mdomoni, na maumivu ya kifua yanayoweza kufanana na ya moyo.

Moshi wa sigara au mazingira yenye kemikali

Kuvuta sigara ni sababu kubwa ya kikohozi cha muda mrefu na magonjwa ya njia za hewa kama vile bronkaitizi sugu na kansa ya mapafu. Hali hii pia huathiri watu wanaoishi au kufanya kazi katika maeneo yenye moshi wa kemikali, vumbi kubwa, au uchafu wa hewa. Kemikali hizi husababisha kuwasha na kuvimba kwa njia za hewa, na kuleta kikohozi kinachoshindikana kupona kirahisi. Kikohozi kinachotokana na moshi wa sigara mara nyingi huitwa “smoker’s cough” na kinaweza kuambatana na kukohoa mate ya rangi ya kijani au kahawia.

Vipimo vinavyoshauriwa kufanyika

Kama una kikohozi cha muda mrefu, ni muhimu kufanyiwa vipimo vifuatavyo:

• X-ray ya Kifua – Kuangalia hali ya mapafu na kutambua dalili za kifua kikuu.

• Kupima Makohozi kwa utambuzi wa Vimelea vya kifua kikuu – Kuchunguza makohozi kwa ajili ya bakteria wa kifua kikuu, hasa kama kikohozi kimeendelea zaidi ya wiki mbili.

• Vipimo vya UVIKO-19 – Ikiwa kikohozi kimeanza wakati wa maambukizi ya virusi vya korona yakiendelea.

• Full Blood Count (FBC) – Kuangalia hali ya damu na uwezekano wa maambukizi.

Ushauri muhimu

• Kama ulipima VVU na matokeo yako ni negative, usiogope kwamba kikohozi ni dalili ya VVU.

• Tembelea kituo cha afya haraka kwa uchunguzi zaidi, hasa ikiwa kikohozi kimezidi wiki mbili.

• Usitumiwe dawa bila vipimo sahihi; magonjwa kama TB, aleji, na reflux yana matibabu tofauti kabisa.

• Endelea kuishi maisha yenye afya, epuka moshi wa sigara, vumbi, na vyakula vinavyoongeza asidi tumboni.

Hitimisho

Kikohozi kinachodumu baada ya tendo la ndoa si dalili ya moja kwa moja ya maambukizi ya VVU, hasa pale ambapo vipimo vimeonesha majibu hasi. Hata hivyo, dalili hii inahitaji uchunguzi wa kina kwa sababu inaweza kuwa ishara ya magonjwa mengine kama kifua kikuu, maambukizi ya kawaida ya mfumo wa hewa, au matatizo ya pumu na mzio.