Mwandishi:
ULY CLINIC
Mhariri:
Dkt. Benjamin L, MD
Imeboreshwa:
12 Julai 2025, 11:49:02

Je, mama mjamzito wa miezi sita anaweza kusafiri umbali mrefu?
Swali la msingi
“Habari Daktari, mimi ni mjamzito wa miezi sita na nimepangiwa kusafiri kutoka Dar es Salaam hadi Mwanza kwa basi kuhudhuria harusi ya dada yangu. Sina matatizo yoyote ya kiafya hadi sasa, lakini nina wasiwasi kama ni salama kusafiri kwa umbali huu. Naomba ushauri, nifanyeje?”
Majibu
Kipindi cha ujauzito huambatana na mabadiliko ya mwili na hisia ambayo yanaweza kuathiri jinsi mwanamke anavyojihusisha na shughuli za kila siku, ikiwa ni pamoja na kusafiri. Moja ya maswali ya mara kwa mara ni kama mama mjamzito wa miezi sita anaweza kusafiri kutoka mji mmoja hadi mwingine, kwa mfano, kutoka Dar es Salaam hadi Mwanza (takribani kilomita 1200) – safari inayochukua saa nyingi kwa barabara au hata kwa ndege.
Katika makala hii, ULY Clinic inatoa mwongozo wa kitaalamu kuhusu usalama wa kusafiri kwa mama mjamzito wa miezi sita, tahadhari muhimu, na dalili zinazopaswa kumpeleka hospitali kabla au baada ya safari.
Je, kusafiri kipindi cha miezi sita ya ujauzito ni salama?
Kwa ujumla, miezi ya pili ya ujauzito (wiki ya 14 hadi 28), ikiwa ni pamoja na mwezi wa sita, ni kipindi salama zaidi kusafiri kwa mama mjamzito. Hii ni kwa sababu:
Hatari ya mimba kuharibika (miscarriage) huwa imeshapungua.
Mimba huwa bado haijafikia ukubwa unaosababisha usumbufu mkubwa.
Mama hujihisi vizuri zaidi kuliko miezi ya mwanzo au mwisho wa ujauzito.
Hata hivyo, usalama wa kusafiri hutegemea mambo kadhaa:
Mambo ya kuzingatia kabla ya kusafiri
Hali ya ujauzito kwa sasa
Je, mimba inakwenda vizuri bila matatizo kama shinikizo la juu, kisukari cha mimba au kutokwa damu?
Je, placenta ipo mahali salama (haijashuka chini - placenta previa)?
Njia ya usafiri
Kwa basi au gari: Safari ya Dar hadi Mwanza kwa barabara huchukua zaidi ya saa 18, na inaweza kuchosha sana.
Kwa ndege: Ni njia ya haraka zaidi, lakini lazima upate ruhusa kutoka kwa daktari kabla ya kusafiri kwa ndege akiwa na ujauzito wa zaidi ya wiki 28, kulingana na masharti ya baadhi ya mashirika ya ndege.
Usalama wa mazingira ya safari
Je, barabara ina matuta mengi au ni ya vumbi?
Je, kuna vituo vya afya karibu na njia au eneo unalokwenda?
Mwili wako uko tayari kwa safari ndefu?
Je, mama anaweza kukaa kwa muda mrefu bila kupata maumivu ya mgongo au miguu?
Je, anaweza kupata usingizi na kupumzika vizuri akiwa safarini?
Tahadhari za kuchukua wakati wa kusafiri
Tembelea kliniki kabla ya kusafiri-Muone daktari ili upate uhakika kuwa unaweza kusafiri salama. Daktari anaweza kufanya ultrasound, kuangalia shinikizo la damu, na hali ya kondo.
Chagua njia salama na ya haraka- Ikiwezekana, chagua ndege badala ya basi ili kupunguza muda wa kusafiri na msongo wa mwili.
Kunywa maji ya kutosha- Ukimya wa muda mrefu na joto linaweza kusababisha upungufu wa maji mwilini au uvimbe wa miguu.
Jongea mara kwa mara- Simama na kunyoosha miguu kila baada ya saa 1–2 unapokuwa kwenye basi au gari.
Kula chakula bora kabla na wakati wa safari- Chagua vitafunwa vyenye virutubisho kama matunda, karanga, na maji badala ya soda au vyakula vya mafuta mengi.
Beba nyaraka za ujauzito- Kama vile kadi ya kliniki, taarifa za ultrasound, na orodha ya dawa zako – kwa dharura yoyote.
Va mavazi yanayoupa mwili uhuru na viatu visivyo na kisigino kirefu- Usivae nguo zinazobana tumbo, miguu au kifua. Va viatu visivyo na visigino virefu.
Dalili zinazopaswa kukufanya usitishe safari au kuwahi hospitali
Kutokwa na damu ukeni
Maumivu makali ya tumbo au mgongo
Maumivu ya kichwa yasiyoisha
Kuvimba miguu au uso kupita kawaida
Mtoto kuacha kucheza au kupungua kwa harakati
Kupumua kwa shida au mapigo ya moyo kwenda haraka sana
Je, nifanye nini nikiwasili?
Pumzika vya kutosha mara baada ya kufika.
Endelea na ratiba yako ya kliniki katika kituo cha karibu.
Angalia dalili yoyote ya hatari iliyoelezwa hapo juu.
Hitimisho
Kusafiri umbali mrefu ukiwa mjamzito wa miezi sita kunaweza kuwa salama kama ujauzito wako hauna matatizo ya kiafya na ukichukua tahadhari stahiki. Muhimu zaidi ni kushauriana na daktari wako kabla ya kuanza safari, kufuatilia dalili hatarishi, na kuwa tayari kwa hatua za dharura endapo zitahitajika.
Maswali yanayoulizwa mara kwa mara
1. Je, naweza kusafiri peke yangu nikiwa na mimba ya miezi sita?
Inashauriwa kusafiri ukiwa na mtu mwingine kwa ajili ya usaidizi wowote wa haraka.
2. Je, ndege inaruhusu mjamzito wa miezi sita kupanda?
Ndio, ila baadhi ya mashirika huomba cheti cha daktari kwa mama aliye na mimba ya zaidi ya wiki 28.
3. Nifanyeje kama nikiwa safarini na mimba yangu inaanza kuuma?
Acha safari mara moja na uwahi kituo cha afya kilicho karibu zaidi.
ULY CLINIC inakushauri uwasiliane na daktari wako kwa ushauri na tiba kabla ya kuchukua hatua yoyote ile baada ya kusoma majibu haya.
Kupata ushauri zaidi au tiba kutoka kwa daktari wa ULY CLINIC bofya hapa au tumia linki ya Pata tiba
Imeandikwa,
12 Julai 2025, 11:49:02
Rejea za mada hii
American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG Committee Opinion No. 800: Air Travel During Pregnancy. Obstet Gynecol. 2020 Apr;135(4):e96–102.
Royal College of Obstetricians and Gynaecologists. Air Travel and Pregnancy: Information for You. London: RCOG; 2015.
World Health Organization. Pregnancy, Childbirth, Postpartum and Newborn Care: A Guide for Essential Practice. 3rd ed. Geneva: WHO; 2015.
Centers for Disease Control and Prevention. Traveling While Pregnant. [Internet]. CDC; 2022 [cited 2025 Jul 12]. Available from: https://www.cdc.gov/pregnancy/travel.html
Jeong HC, Ahn KH, Kim YJ, Hong SC, Lee JH, Kim H. The effect of long-distance travel on pregnancy outcomes. J Perinat Med. 2016;44(4):419–23.
Silver RM. Delivery after previous cesarean: Long-distance travel and planning. Obstet Gynecol. 2020;136(3):572–8.
March of Dimes Foundation. Travel during pregnancy. [Internet]. 2023 [cited 2025 Jul 12]. Available from: https://www.marchofdimes.org/find-support/topics/pregnancy/travel-during-pregnancy
Moore TR. Physiologic changes in pregnancy: Clinical implications. Obstet Gynecol Clin North Am. 2021;48(1):1–14.
Chibber R, Al Fadhli R, El-Saleh E, Al Adwani AR, Al Talib R. Complications and risks of travelling during pregnancy. J Obstet Gynaecol. 2019;39(1):55–60.
Tanzania Ministry of Health. Mwongozo wa huduma za uzazi, mtoto na vijana balehe. Dodoma: Wizara ya Afya; 2019.
