Kutokwa damu ukeni katikati ya vipindi vya hedhi: Sababu, Vipimo na Matibabu

Swali la msingi

“Daktari, wiki mbili hivi baada ya kumaliza hedhi yangu, nimeona matone madogo ya damu yakitoka ukeni ghafla. Sijawahi kupata hali kama hii hapo awali. Damu si nyingi, ni matone tu, na yalidumu kwa muda mfupi. Sina maumivu makali, ingawa nahisi uzito mdogo kwenye tumbo la chini. Hali hii imenitia wasiwasi kwa sababu bado siku zangu za hedhi zipo mbali. Naomba kufahamu ni nini kinaweza kusababisha kutokwa na damu katikati ya mzunguko, na kama inahitaji matibabu au ni jambo la kawaida.”

Majibu

Kutokwa na damu ukeni katikati ya vipindi vya hedhi ni hali ambapo mwanamke hutokwa na damu nje ya siku zake za kawaida za hedhi. Damu inaweza kuwa nyepesi kama matone au nyingi kama kipindi cha hedhi, na inaweza kudumu kwa muda mfupi au mrefu. Ingawa mara nyingine hali hii ni ya kawaida, muda mfupi na isiyo na madhara, inaweza pia kuwa ishara ya tatizo la kiafya linalohitaji uchunguzi wa haraka, hasa ikiwa damu ni nyingi, inaambatana na maumivu, au hutokea mara kwa mara.

Visababishi

Visababishi vikuu vya kutokwa na damu katikati ya hedhi

Dalili zinazoambatana

• Maumivu ya tumbo la chini (nyonga)

• Kutokwa na damu yenye mabonge

• Harufu isiyo ya kawaida ya uke

• Homa, uchovu, au kizunguzungu (kama damu ni nyingi)

• Maumivu wakati wa tendo la ndoa

• Kichefuchefu au dalili za ujauzito (ikiwa mimba inahusika)

Uchunguzi wa tatizo

Daktari hufanya tathmini kamili ili kubaini chanzo cha damu, ikijumuisha:

1. Historia ya kina ya kiafya na ya hedhi – muda, kiasi, na mzunguko wa damu.

2. Uchunguzi wa mwili na uke – kutazama mlango wa kizazi na sehemu za ndani.

3. Pap smear – kuchunguza mabadiliko ya seli za mlango wa kizazi kuangalia kama kuna saratani

4. Vipimo vya damu – hemoglobin, homoni (FSH, LH, estrogeni, projesteroni, thairoid), na kipimo cha mimba.

5. Ultrasound ya nyonga – kugundua uvimbe, polips, au mimba.

6. Endometrial biopsi – kuchunguza uwepo wa saratani au kuvimba tu kwa utandao wa ndani wa kizazi (endometrial hyperplasia).

7. Kipimo cha maambukizi (Magonjwa ya zinaa) – ikiwa kuna dalili za maambukizi ya uke au kizazi.

Matibabu

Matibabu hutegemea chanzo cha tatizo:

Matibabu ya nyumbani na uangalizi

• Kunywa maji mengi na kula vyakula vyenye madini chuma (maini, spinachi, maharage).

• Tumia pedi kufuatilia kiasi na rangi ya damu.

• Epuka mazoezi mazito wakati damu inatoka.

• Pumzika vya kutosha.

• Usitumie dawa za homoni au dawa za maumivu bila ushauri wa daktari.

• Andika kumbukumbu ya mzunguko wa hedhi ili kumsaidia daktari wakati wa uchunguzi.

Wakati gani wa kumwona Daktari?

Muone daktari haraka ikiwa:

• Damu inatoka kwa wingi au zaidi ya siku 7.

• Damu inaambatana na maumivu makali ya tumbo au homa.

• Unashuku kuwa ni mimba.

• Damu inatoka baada ya tendo la ndoa.

• Unapata kizunguzungu, uchovu mwingi, au dalili za upungufu wa damu.

• Hali inajirudia mara kwa mara.

Maswali yaliyoulizwa mara kwa mara