Uwezekano wa mimba baada ya kuanza vidonge vya uzazi bila mpangilio sahihi

Kisa cha mwanamke

Mwanamke mwenye umri wa uzazi alifika kituo cha afya akilalamika kutopata hedhi kwa muda fulani. Alifanyiwa kipimo cha mimba pamoja na uchunguzi wa ultrasound ambapo matokeo yote yalionesha kuwa hana ujauzito. Baada ya ushauri wa mtoa huduma wa afya, alielekezwa kuanza kutumia vidonge vya uzazi wa mpango vya siku 28 kwa lengo la kusaidia kurejesha mzunguko wa hedhi. Hata hivyo, aliambiwa aanze kutumia vidonge vya rangi nyekundu (ambavyo mara nyingi ni vidonge visivyo na homoni). Siku ya pili baada ya kumeza kidonge cha kwanza, alikutana kimwili na mume wake saa moja baada ya kutumia kidonge. Sasa anajiuliza kama kuna uwezekano wa kupata ujauzito.

Majibu

Vidonge vya uzazi wa mpango vya siku 28: Muundo na matumizi sahihi

Vidonge vya uzazi wa mpango vya siku 28 (combined oral contraceptives) huwa na vidonge 21 vyenye homoni na vidonge 7 visivyo na homoni (placebo). Vidonge vya homoni huzuia mimba kwa kuzuia ovulation (kutolewa kwa yai), kubadilisha ute wa mlango wa kizazi, na kuzuia kuandaliwa kwa ukuta wa mji wa mimba kwa ajili ya upandikizaji.

Kwa matumizi sahihi, ni lazima mwanamke aanze na kidonge cha kwanza chenye homoni (mara nyingi ni rangi nyeupe au njano, kulingana na kampuni). Vidonge visivyo na homoni vya mwisho (rangi nyekundu au tofauti) hutumika tu kudumisha tabia ya kunywa kidonge kila siku na kuruhusu hedhi kutokea.

Uanzishaji wa vidonge na ulinzi dhidi ya mimba

Kwa mwanamke anayeanza kutumia vidonge hivi kwa mara ya kwanza, kinga dhidi ya mimba huanza baada ya siku 7 za matumizi mfululizo ya vidonge vyenye homoni. Kama atakutana kimwili ndani ya kipindi hiki bila kutumia kinga nyingine, kuna hatari ya kupata ujauzito.

Katika kisa hiki, mgonjwa alianza na kidonge cha mwisho kwenye pakiti ambacho kwa kawaida ni kidonge kisicho na homoni. Kwa hiyo, hakuwa ameanza matumizi sahihi ya dawa yenye ufanisi wa kuzuia mimba. Aidha, alikutana na mumewe kimwili siku ya pili, wakati ambapo dawa bado haijatoa ulinzi wowote dhidi ya ujauzito.

Hatua za dharura na ushauri

Kwa mwanamke aliyejipata katika hali kama hii, hatua ya haraka ni kufikiria kutumia dawa ya kuzuia mimba ya dharura (kama levonorgestrel/P2) endapo tukio la ngono lilitokea ndani ya saa 72. Aidha, ni muhimu kurekebisha utaratibu wa matumizi ya vidonge kwa kuanza rasmi na kidonge cha siku ya kwanza (cha mwanzo kabisa kwenye pakiti).

Kwa wanawake wanaotumia vidonge vya uzazi wa mpango kurekebisha mzunguko wa hedhi, ni muhimu kuelewa kuwa vidonge hivi si tiba ya chanzo cha kutopata hedhi. Kukosa hedhi kunaweza kutokana na sababu mbalimbali kama vile:

• Msongo wa mawazo

• Upungufu wa uzito

• Sindromu ya vifukomaji vingi kwenye ovari

• Matatizo ya tezi ya thairoid

• Athari za dawa au mabadiliko ya homoni

Hitimisho

Kisa hiki kinaonesha umuhimu wa elimu sahihi ya afya kuhusu matumizi ya dawa za uzazi wa mpango. Kuanzisha matumizi ya vidonge bila kufuata mfuatano sahihi kunaweza kusababisha kushindwa kwa kinga dhidi ya ujauzito. Aidha, wanawake wanaopata mabadiliko katika mzunguko wa hedhi wanashauriwa kupata tathmini kamili kabla ya kuanza dawa yoyote.