Kirusi mumps

Kirusi mumps ni kirusi kinachosababisha ugonjwa wa mumps kwa jina jingine matumbwitumbwi.

Ugonjwa wa kirusi mumps umeanza mwaka gani?

Tafiti zinaonesha ugonjwa wa mumps (matumbwitumbwi) unaosababishwa na kirusi mumps ulianza kuonekana kwa mara ya kwanza mwaka 1945.

Kirusi mumps kipo katika Familia gani?

Kirusi mumps kipo katika genus ya Rubivirus na familia ya Paramyxoviridae. Virusi katika familia hii hufahamika kwa kuwa na strendi moja ya RNA hasi pia husababisha homa na matumbwitumbwi.

Sifa za kirusi

Mumps ni kirusi cha strendi moja ya RNA hasi. Kirusi hiki ni familia ya virusi vya paramyxoviridae. Familia hii ina sifa zifuatazo;

• Wana RNA moja

• Strendi RNA hasi

• Ukuta wa njee ya seli umefunga

• Wana kipenyo cha 150-300nm

Virusi wengine kwenye familia ya kirusi cha Mumps

Virusi wengine katika familia ya paramyxoviridae ni;

• Kirusi para influenza

• Kirusi measles (surua)

• Kirusi respiratory syncytial

Mtunzaji wa kirusi

Kirusi mumps hutunzwa na binadamu.

Ueneaji wa kirusi

Kirusi mumps kinaenezwa kwa njia zifuatazo;

• Ugonjwa huu unaweza kusambaa kutoka mtu mmoja kwenda mtu mwingine kupitia vitonetone wakati mtu aliyeambukizwa anapopiga chafya, anapokohoa au anapopumua

• Wakati mwingine watu huambukizwa mumps wanapogusa mate ya mtu mwenye maambukizi

Vihatarishi

Vihatarishi vya kupata maambukizi ya kirusi mumps;

• Mtu yeyote ambayo hajapata chanjo

• Wasafiri wa kimataifa

• Watu ambao kinga ya mwili imeshuka

Dalili za maambukizo ya kirusi mumps

Muda wa kuatema ni ndani ya siku 16 hadi 18. Mtu mwenye maambukizi ya kirusi mumps huweza kumwambukiza mtu mwingine pale tuu dalili zinapoanza kuonekana; Dalili za ugonjwa za kuambukizwa kirusi mumps ni pamoja na;

• Homa

• Mwili kudhoofika

• Maumivu karibu na sikio kuelekea mashavuni

• Maumivu ya kichwa

• Uso kuvimba

• Kupoteza uwezo wa kusikia

Vipimo

Vipimo vya kutambua na kuwezesha matibabu ya maambukizi ya kirusi mumps ni;

• Asilimia kubwa ya vipimo ni kwa kumuangalia mgonjwa

• Immunoglobulin G (1g G)

• Immunoglobulin M (1g M)

• Serum amylase

• Kuotesha kirusi

• Picha nzima ya damu

• CT-Scan

Magonjwa yanayofanana na maambukizi ya kirusi mumps

• Encephalitis

• Measles

• Myocarditis

• Maambukizi ya HIV kwa mtoto

• Homa ya uti wa mgongo kwa mtoto

• Homa ya ubongo kwa mtoto (encephalitis)

• Rubella kwa mtoto

• Pertussis

Matibabu

Hakuna tiba ya kuponya kirusi mumps, matibabu yanayotolewa ni kudhibiti dalili tu na yanaweza kuhusisha;

• Kupatiwa dawa za maumivu na homa

• Kupatiwa dawa za kutibu maambukizi ya bakteria kama yameambatana na kirusi

• Kunywa maji ya kutosha

• Kupata muda mwingi wa kupumzika

• Pia mtoto atatakiwa apate chanjo

Kinga

Fanya yafuatayo ili uweze kuwakinga wengine endapo umepata maambukizi;

• Ukiwa umeugua, usitoke nyumbani, isipokuwa pale unapohitaji huduma ya matibabu

• Funika mdomo na pua kwa kitambaa wakati unapokohoa au kupiga chafya au fanya hivyo ndani ya kiwiko chako na ukioshe baadaye

• Pata chanjo ya mumps kwa wakati sahihi

• Nawa mikono mara kwa mara

Je kuna chanjo ya kirusi mumps?

Chanjo kwa ajiri ya kirusi mumps ipo na mtoto anatakiwa apate chanjo kwa wakati sahihi.

ULY clinic inakushauri uwasiliane na daktari wako siku zote kabla ya kuchukua hatua yoyote inayohusu afya yako

Wasiliana na daktari wa ULY clinin kwa ushauri na Tiba kwa kupiga nambza za simu au kubonyeza "Pata Tiba"chini ya tovuti hii

​

Orodha kuu

1. CDC. Mumps virus. https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/mumpshtml#epidemiolog. Imechukuliwa 22/09/2021.

2. Mayoclinic. Mumps virus. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/mumps/diagnosis-treatment/drc-20375366. Imechukuliwa 22/09/2021.

3. NCBI. Mumps virus. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK8461/. Imechukuliwa 22/09/2021.

4. Medscape. Mumps virus. https://reference.medscape.com/article/966678-overview. Imechukuliwa 22/09/2021.