Kirusi Rota C

Kirusi Rota C ni kirusi kinasababisha maambukizi kwenye mfumo wa chakula na kusababisha homa ya kutapika na kuharisha (gastroentaraitiz) isiyo kali haswa kwa watoto wenye umri mkubwa.

Kirusi Rota C kimeanza mwaka gani?

Tafiti zinaonesha kuwa kirusi hiki kiligundulika mara ya kwanza kwa binadamu mwaka 1982 nchini Australia, United states, United kingdom, Finland, Japan, India, China, Malaysia na Latin America.

Kirusi Rota C kipo katika Familia gani?

Kirusi Rota C ni kimoja wapo kwenye genus ya Rota virus na familia ya Reoviridae. Virusi katika familia hii hufahamika kwa kuwa na strendi mbili ya RNA pia husababisha Homa ya matumbo kwa watoto.

Sifa za kirusi

Rota C ni moja ya kirusi cha strendi mbili ya RNA. Kirusi hiki ni familia ya virusi vya Reoviridae yenye sifa zifuatazo;

• Wana RNA mbili

• Ana Strendi mbili ya RNA

• Ukuta wa juu ya seli yake umefunikwa kwa kapsidi mbili

• Wana umbile la ringi

• Wana kipenyo cha urefu wa 70nm

• Genome yake ina vipande 11

Spishi za familia retroviridae

Familia ya reoviridae huwa na spishi ikiwa pamoja na Kirusi rota C ambao ni;

• Kirusi rota A

• Kirusi rota B

• Kirusi rota C

• Kirusi rota D

• Kirusi rota E

• Kirusi rota F

• Kirusi rota G

• Kirusi rota H

• Kirusi rota I 

Spishi Zinazosababisha ugonjwa kwa binadamu ni;

• Kirusi Rota A

• Kirusi Rota B

• Kirusi Rota C

Kirusi hutunzwa na nani?

Kirusi Rota C hutunzwa na binadamu.

Kirusi Rota C kinaenezwa kwa njia gani?

Kirusi Rota C kinaenezwa kwa njia zifuatazo;

• Kula chakula kilichoandaliwa na mtu mwenye maambukizi ambaye hakunawa mikono yake baada ya kutoka chooni

• Kutumia maji ya kunywa au chakula chenye vimelea

• Kushikana mikono na mtu mwenye maambukizi ambaye hakunawa mikono baada ya kutoka chooni

• Watoto kugusa sehemu chafu pia kupeleka mdomoni bila kunawa mikono

Vihatarishi vya kupata maambukizi ya kirusi Rota C

• Mtu yeyote ambayo hajapata chanjo ya kirusi Rota hasa watoto

• Watoto wenye miaka 4 hadi 7

• Watu ambao umri umeenda sana

• Watu wazima wanaolea watoto wenye maambukizi

Dalili za gastroenteraitiz ya kirusi rota C

Dalili za ugonjwa wa homa ya matumbo huanza kuonekana ndani ya siku mbili baada ya mtu kupata maambukizi. Dalili hizo ni;

• Kuharisha choo chenye majimaji na wakati mwingine damu kidogo

• Kupata homa

• Kutapika

• Tumbo kuuma

• Kukosa hamu ya kula

• Mwili kukosa nguvu na kuchoka

Ishara zitakazoonekana kwa mgonjwa;

• Mdomo kukauka

• Miungurumo ya tumbo kuongezeka

• Macho kuingia ndani

• Ngozi ya mwili kuvutika

• Mapigo ya moyo kwenda kasi

• Kupungua uzito

Vipimo

Vipimo vinavyotumika katika utambuzi na matibabu ya maambukizi ya kirusi Rota C ni;

• Kuotesha kirusi

• Picha nzima ya damu

• Kiwango cha madini kwenye damu

• Kipimo cha haja kubwa

• Latex agglutination

• Enzyme immune Assay

• Kipimo cha PCR

Magonjwa yanayofanana na maambukizi ya Rota C

Magonjwa yanayoweza kufanana dalili za maambukizi ya Kirusi Rota C ni;

• Amoebiasis

• Giardiasis

• Kuishiwa maji kwa mtoto

• Maambukizi ya salmonella kwa mtoto

Matibabu ya Ugonjwa wa homa ya matumbo

Hakuna matibabu maalum kwa ajiri ya ugonjwa wa homa ya matumbo, ila mgonjwa anaweza pata yafuatayo;

• Hakikisha njia ya hewa, upumuaji na mzunguko wa damu uko vizuri

• Mtoto atapatiwa maji yenye sodium, potassium, chloride na calcium kwa njia ya mshipa

• Mtoto anatakiwa apate muda mwingi wa kupumzika

• Mtoto atapata panadol kwa ajiri ya maumivu na homa

• Mtoto atapatiwa ORS kwaajiri ya kunywa

• Mtoto atapatiwa Zinc ya watoto kupunguza kuharisha

• Mtoto atapatiwa dawa za kuzuia kutapika kama anatapika sana

Kinga

Fanya yafuatayo ili uweze kuwakinga wengine endapo umepata maambukizi;

• Pata chanjo ya kirusi Rota A kwa wakati sahihi

• Nawa mikono yako mara kwa mara baada ya kugusa sehemu yoyote hasa mara baada ya kuingia na kutoka chooni

• Osha mikono ya watoto mara kwa mara kwa maji safi na sabuni

• Zingatia usafi kwa ujumla.

Je kuna chanjo ya kirusi Rota C?

Chanjo kwa ajiri ya kirusi Rota C ipo. Kuna chanjo aina mbili ambazo ni Rotateq inatolewa kwa mtoto wa wiki 6 hadi 32 na Rotarix inatolewa kwa mtoto wa wiki 6 hadi 24.

ULY clinic inakushauri uwasiliane na daktari wako siku zote kabla ya kuchukua hatua yoyote inayohusu afya yako

Wasiliana na daktari wa ULY clinin kwa ushauri na Tiba kwa kupiga nambza za simu au kubonyeza "Pata Tiba"chini ya tovuti hii

​

Orodha kuu

Rejea zamada hii;

1. Sciencedirect. Rota C virus. https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/rotavirus. Imechukuliwa 21/09/2021. 

2. NCBI. Rota C virus. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1234047/. Imechukuliwa 21/09/2021. 

3. CDC. Rota C virus. https://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/rota.pdf. Imechukuliwa 21/09/2021. 

4. Medscape. Rota C virus. https://emedicine.medscape.com/article/803885-overview. Imechukuliwa 21/09/2021.