Kuwashwa uke

Kuna sababu mbalimbali zinazoweza kusababisha muwasho ukeni. Watu wengi wamekuwa wakifahamu muwasho ukeni husababishwa na maambukizi ya fangasi tu, hii sio sahihi kwa kuwa kuna visababishi vingine vingi vinavyochangia. Tatizo la muwasho ukeni ni kubwa na hupelekea mwanamke kupata matatizo ya kisaikolojia kwa kuwa mara nyingi inakuwa vigumu wakati mwingine kusema kwa daktari kwamba nina tatizo sehemu zangu za siri. Hata hivyo, endapo una tatizo la kuwashwa ukeni, hupo peke yako na daktari anaweza kukusaidia kupata tiba rahisi itakayoondoa tatizo lako na kukupa uhuru zaidi na kujiamini.

Visababishi vya kuwashwa uke

Muwasho ukeni ni ishara ya mwitikio wa mwili kwenye maambukizi au kitu kigeni sehemu za siri. Visababishi vinaweza kuwa:

• Bakteria vajinosis Huleta dalili ya muwasho pamoja na hisia za kungua, kutoa harufu mbaya kama samaki aliyeoza, na kutoa uchafu ukeni wa rangi tofauti.

• Magonjwa ya zinaa Kisonono, kaswende, trikomoniasis, herpez, chunjua sehemu za siri zinazosababishwa na kirusi cha human papilloma.

• Mambukizi ya fangasi ukeni Hutokea sana kwa wanawake wanaotumia sana dawa za antibayotiki au kuwa na kinga za mwili za chini.

• Mzio na uchafu au manukato mbalimbali Pedi za kutia ukeni (tampon), manukato ya kutia ndani ya uke, nguo jamii ya nylon na polyester.

• Magonjwa ya ngozi kwenye mashavu ya uke Lichen sklerosaz, lichen planaz, soriasis, sunzua).

• Muwasho wa ujauzitoPemphigoid gestationis, ezima, pumu ya ngozi.

• Michomo ya kusinyaa kwa mashavu ya uke Demataitiz ya mguso, maambukizi ya streptococcus.

Unawezaje kutambua kisababishi halisi cha muwasho uke?

Ili uweze kutambua kisababishi cha muwasho ukeni, unatakiwa kufahamu kuhusu sifa za magonjwa yaliyoandikwa haswa dalili zake na mwonekano wake, na wakati mwingine unahitaji kuthibitisha kwa vipimo. Daktari wako anaweza kutambua kwa kuchukua historia yako na kufanya uchunguzi wa awali ukeni au kuagiza vipimo kufanyika.

Ufanye nini endapo una muwasho ukeni?

Endapo una muwasho ukeni, wasiliana na daktari wako kwa uchunguzi na tiba kabla ya kutumia dawa yoyote.

Matibabu ya muwasho ukeni

Kwa sababu kuna visababishi vingi vya miwasho ukeni, baada ya daktari wako kuchukua historia ya tatizo lako na kukufanyia vipimo, atakupa tiba kutokana na kisababishi. Dawa utakazopewa zinaweza kuwa za kupunguza dalili ya muwasho na dawa za kutibu maambukizi ukeni au dawa za kutibu maambukizi tu.

Dawa za kuficha muwasho ukeni

Dawa zifuatazo huficha muwasho ukeni lakini kamwe hazitibu kisababishi:

• Krimu ya hydrocortisone

• Diphenhydramine

• Benzocaine

• Ciclosporin

• Triamcinolone

• Doxepin

• Fluoxetine

• Sertraline

Dawa za kutibu maambukizi

Endapo maambukizi ya fangasi ndo kisababishi, dawa za antifungo zitatumika, zinaweza kuwa kati ya:

• Terbinafine

• Butenafine

• Dawa ya kupaka ya clotrimazole

• Miconazole

• Ketoconazole

• Dawa ya kupaka ya econazole

• Luliconazole

• Naftifine

• Oxiconazole

• Tolnaftate

• Ciclopirox

• Itraconazole

• Sulconazole

• Griseofulvin

Dawa hizi zinaweza kuwa za kupaka, kunywa au kidonge cha kuweka ukeni, utashauriwa na daktari ni dawa gani itakufaa kulingana na umri wako, hali ya ujauzito na ukubwa wa tatizo.

Maambukizi ya vajinosisi ya bakteria

Hutibiwa kwa dawa za antibayotiki kama:

• Metronidazole

• Tinidazole

Maambukizi ya magonjwa ya zinaa ya bakteria

Magonjwa ya zinaa kama kisonono, kaswende na trikomoniasis yanayosababishwa na bakteria hutibiwa kwa dawa za antibayotiki kama vile:

• Penicillin G

• Azithromycin

• Doxycycline

• Ceftriaxone

• Metronidazole

• Tinidazole

• Azithromycin

• Cefixime

• Cefotaxime

• Ceftizome

• Erythromycin

• Gemifloxacin

• Gentamicin

Magonjwa ya zinaa ya virusi

Magonjwa ya zinaa kutokana na virusi hayana tiba ya ponyaji mpaka sasa, hata hivyo kuna dawa za kupunguza dalili za ugonjwa kwa kuzuia kuzaliana sana kwa virusi ambazo ni:

• Inosine pranobex

• Acyclovir

• Famciclovir

• Valaciclovir

• Gancyclovir

Dawa asilia za muwasho ukeni

Kuna dawa za asili za muwasho ukeni unaweza kuandaa mwenyewe au kununua kutoka kwenye maduka mbalimbali ya dawa asilia, baadhi ya dawa hizo ni:(Unaweza kuongeza hapa majina au maelezo zaidi ya dawa za asili unazozipenda)

Namna ya kuthibiti na kujikinga na muwasho ukeni

Baadhi ya watu huwa na muwasho ukeni kwa sababu ya uchafu au matumizi ya vichokoza ngozi ukeni, vichokoza ngozi husababisha mzio wa ngozi ya uke. Huweza kuwa sabuni kali n.k. Endapo unawashwa uke, unaweza kutumia mbinu zifuatazo kama matibabu ya nyumbani ya kuwashwa uke:

• Tumia maji ya kawaida kujiosha uke badala ya sabuni au vitakasa kusafishia uke. Uke una njia asili ya kujisafisha, na hauhitaji kutakaswa kwa sabuni au kemikali zozote.

• Tumia pedi za kawaida ambazo si za kuchomeka ndani ya uke.

• Vaa nguo za ndani zisizobana na haswa zilizotengenezwa na pamba. Nguo za nylon huleta joto ukeni na pia nyuzi zake huchokoza ngozi na kusababisha muwasho.

• Hakikisha unabadilisha nguo za ndani kwa wakati, usirudie nguo ile ile kila siku.

• Usiweke manukato ndani ya uke.

• Baada ya kushiriki ngono bila kinga, hakikisha unajisafisha kwa maji safi tu, isipokuwa endapo unataka kupata mimba.

• Tumia dawa za kupaka kama krimu ya calcipotriene, pimecrolimus au tacrolimus kwa magonjwa ya ngozi yanayosababishwa na soriasis.

Kudhibiti muwasho ukeni kutokana na magonjwa ya ngozi

Ili kudhibiti kuwashwa ukeni kutokana na magonjwa ya ngozi kabla ya kuonana na daktari wako unaweza kutumia njia zifuatazo:

• Paka dawa za kununua duka la dawa muhimu jamii ya corticosteroid au antihistamine ili kuficha muwasho.

• Paka mafuta jamii ya petroleum (kama mafuta ya vaselin blue seal yasiyotiwa pafumu) au aquaphor.

• Safisha taratibu eneo lenye muwasho kila siku na kausha, usitumie sabuni au manukato makali au kusafisha mara kwa mara.

• Ondoa hisia za kuungua kwa kutumia mafuta au kukalia maji ya uvuguvugu, barafu au kitambaa cha maji baridi.

• Zuia mkojo kugusa mashavu ya uke, baadhi ya magonjwa ya ngozi yanapoguswa na mkojo maumivu au muwasho huzidi zaidi mfano soriasis.

Majina mengine yanayotumika kumaanisha tatizo la kuwashwa ukeni

Baadhi ya watu hutumia majina haya kumaanisha kuwashwa ukeni:

• muwasho ukeni

• kujikuna ukeni

• kuungua ukeni

• kuungua uke

• kuwashwa uke

• kuwashwa mashavu ya uke

• kuwashwa ndani ya uke

• kujikuna mashavu ya uke

• dawa za muwasho ukeni

• dawa ya uke unaowasha

Rejea za mada hii

1. Linn Woelber, et al. Vulvar pruritus—causes, diagnosis and therapeutic approach. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7081372/. Imechukuliwa 02.07.2021

2. Julien Lambert. Pruritus in female patients. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3966341/. Imechukuliwa 02.07.2021

3. ULY CLINIC. Maambukizi ya fangasi ukeni. https://www.ulyclinic.com/fungasi-ukeni. Imechukuliwa 02.07.2021

4. ULY CLINIC. Magonjwa ya zinaa. https://www.ulyclinic.com/magonjwa-na-saratani/Magonjwa-ya-zinaa. Imechukuliwa 02.07.2021

5. ULY CLINIC. Miwasho sehemu za siri-ukeni. https://www.ulyclinic.com/miwsho-ukeni. Imechukuliwa 02.07.2021

6. Dawa za utibu gono. https://www.ulyclinic.com/dawa-gono. Imechukuliwa 02.07.2021

7. ULY CLINIC. Dawa za kutibu herpes. https://www.ulyclinic.com/dawa-za-herpes-na-varicella-zoster. Imechukuliwa 02.07.2021

8. ULY CLINIC. Dawa za kutibu fangasi maeneo ya siri. https://www.ulyclinic.com/dawa-za-kutibu-fungus-maeneo-ya-sir. Imechukuliwa 02.07.2021

9. ULY CLINIC. Ngozi kuwasha. https://www.ulyclinic.com/kuwashwa-ngozi. Imechukuliwa 02.07.2021

10. ULY CLINIC. Kuwawshwa pumbu na matibabu yake. https://www.ulyclinic.com/foramu/majadiliano-na-wataalamu/kuwashwa-sana-kwenye-pumbu-ni-dawa-gani-ya-kutumia. Imechukuliwa 02.07.2021

11. American family physician. Vaginitis. https://www.aafp.org/afp/2018/0301/p321.html. Imechukuliwa 02.07.2021

12. Mayo clinic. Lichen sclerosis. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lichen-sclerosus/diagnosis-treatment/drc-20374452. Imechukuliwa 02.07.2021

13. Medical news. What to know about pephigoid. https://www.medicalnewstoday.com/articles/318015. Imechukuliwa 02.07.2021

14. American academy of dermatology association. How can I treat genital soriasis. https://www.aad.org/public/diseases/psoriasis/treatment/genitals/genital-treat. Imechukuliwa 02.07.2021